Внимавајте на хрватската граница: Една погрешна лента може да ве чини скапа казна

Нови правила на границата со Хрватска: Посебни ленти и казни за македонските граѓани, почна примената на новиот ЕУ систем

Патувањето кон Европската Унија преку Хрватска повеќе не е исто. Од 12 октомври, со почетокот на примената на новиот Европски систем за влез и излез (EES), заврши ерата на едноставно покажување пасош. За македонските граѓани и за сите патници од Западен Балкан, ова значи нови, посебни ленти на границата, но и ризик од казни доколку по стара навика се обидат да поминат низ погрешната лента.

Крај на навиките, почеток на казните

Според соопштението на хрватското МВР, на сите гранични премини сега има јасно означени, посебни ленти за државјани на трети земји кои подлежат на новиот EES систем. Проблемот е што многу патници, по навика, продолжуваат да ги користат лентите резервирани за ЕУ-пасоши, што во првите денови од примената веќе доведе до долги редици, но и до изрекување на парични казни.

Хрватските власти апелираат на внимателност, бидејќи како прва ЕУ-земја на рутата, Хрватска е еден вид „тест-зона“ за целиот регион.

Што е ЕЕС и зошто е ова толку голема промена?

ЕЕС (Entry/Exit System) е нов, автоматизиран ИТ систем на Европската Унија за регистрација на патници од трети земји. Ова е најголемата промена во граничната контрола во последните децении. Еве што точно значи тоа:

• Крај за печатите: Системот го заменува мануелното ставање на печати во пасошите.
• Биометриски податоци: При првото влегување во ЕУ по стартот на системот, од секој патник ќе се земаат биометриски податоци – отпечатоци од прсти и фотографија на лицето. Овие податоци ќе се чуваат во централна база на податоци.
• Автоматско следење на престојот: Системот автоматски ќе пресметува колку долго останувате во Шенген зоната (правилото од 90 дена во период од 180 дена) и автоматски ќе ги алармира властите доколку го надминете дозволениот престој.

Важно е да се напомене дека ЕЕС системот не е ист со ЕТИАС, системот за претходна авторизација на патувањето, кој исто така треба да стапи на сила наскоро.

Лекција од првите денови: Подгответе се за чекање

На крајот, иако ЕЕС е дизајниран да ја зголеми безбедноста и на долг рок да ги забрза процедурите, периодот на транзиција очигледно ќе биде хаотичен. Првите денови од примената во Хрватска се доказ дека ќе биде потребно време за патниците да се навикнат на новите правила. Затоа, доколку патувате кон ЕУ, бидете подготвени на можно подолго чекање на границата, внимателно следете ги ознаките и задолжително користете ја лентата наменета за EES.

Ерата на лесното патување можеби завршува, а ерата на дигиталната „Тврдина Европа“ штотуку започнува.