„Данокот за самци“: Што ни откри 48-часовната политичка бура?

Идејата на премиерот Христијан Мицкоски за воведување на данок за немажени и неженети предизвика бура од реакции, по што беше брзо повлечена.

Сè започна на настан посветен на демографските трендови, кога премиерот, зборувајќи за алармантната состојба, изјави дека Владата „сериозно размислува за дополнителни даноци за немажени и неженети“. Оваа најава веднаш стана топ тема во јавноста.

Позитивни мерки во сенка на контроверзата: Бесплатно ин-витро и даночни олеснувања

Иако главниот фокус беше на контроверзниот данок, Владата најави и серија на позитивни мерки. Меѓу нив се и целосно бесплатно ин-витро оплодување. Исто така, и ослободување од персоналниот данок на доход за мајките за прво и за второ дете. Овие мерки беа поздравени од јавноста, но останаа во сенка на предлогот за нови давачки.

Жестоки реакции: Од „данок за швалерки“ до обвинувања за неразбирање на сиромаштијата

Опозициската СДСМ веднаш реагираше, обвинувајќи дека Мицкоски е „отсечен од реалноста“. Според нив, проблемот не е во тоа што младите не сакаат да стапат во брак, туку во тоа што не можат да си го дозволат тоа. И од Левица порачаа дека власта сака да ги казнува младите за нивната сиромаштија.

Јавноста на социјалните мрежи беше преплавена со саркастични коментари. Експертите, пак, оценија дека ваквиот данок е регресивен. Тие сметаат дека наместо казнени мерки, треба да се размислува за даноци кои ќе донесат социјална правда, како што се еколошките даноци.

Избрзана идеја што ја промаши суштината

Од една страна, за поздравување е што Владата конечно отвора сериозна дебата за демографијата, проблем кој со години се става под тепих. Мерките како бесплатно ин-витро и даночните олеснувања за мајки се конкретни и позитивни чекори кои можат да дадат резултати. Исто така, брзото повлекување на премиерот по жестоките реакции на јавноста покажува, во најмала рака, сензитивност кон јавното мислење, што е важен демократски коректив.

Сепак, од друга страна, самата суштина на предлогот за „данок за самци“ беше целосно промашена и открива длабоко неразбирање на проблемот. Наместо да ги анализира и решава вистинските причини за демографската криза – сиромаштијата, иселувањето, недостатокот на перспектива и корупцијата – Владата понуди репресивна, казнена мерка. Ова остави впечаток на политички аматеризам и на „тестирање на народот“ со пробни балони, што ја нарушува довербата во институциите.

На крајот, може да се заклучи дека оваа 48-часовна политичка епизода е важна лекција за сите. Демографската криза е убедливо најголемиот долгорочен проблем за Македонија и таа не може да се решава со маркетинг трикови или со избрзани и непромислени предлози. На државата ѝ е потребна длабока, сериозна, структурна и економска стратегија. Наместо да се казнуваат граѓаните за нивните животни избори, државата мора да создаде услови во кои формирањето семејство ќе биде остварлива и посакувана можност, а не финансиски луксуз.