Данок за самци: Како идејата на Мицкоски се роди, предизвика бура и умре за 48 часа

Идејата на премиерот Христијан Мицкоски за воведување на данок за немажени и неженети предизвика бура од реакции.

Сè започна на настан посветен на демографските трендови, кога премиерот, зборувајќи за алармантната состојба со падот на наталитетот и иселувањето, изјави дека Владата „сериозно размислува за дополнителни даноци за немажени и неженети“.

Жестоки реакции: Од „данок за швалерки“ до обвинувања за неразбирање на сиромаштијата

Јавноста и опозициските партии реагираа веднаш и жестоко. Социјалните мрежи беа преплавени со саркастични коментари, меѓу кои и прашањето: „А овие што имаат швалерки и швалери, дали ќе имаат поголеми или помали даноци?“. Опозициската СДСМ обвини дека Мицкоски е „отсечен од реалноста“ и дека со ваквите политики само ќе ги избрка младите.

Од Левица, пак, порачаа дека причината зошто младите не формираат семејства не е недостатокот на желба, туку лошите социоекономски услови. „Како еден млад човек да размислува на семејство кога едвај преживува од плата до плата?“, прашаа од партијата, обвинувајќи ја власта дека сака да ги казнува младите за нивната сиромаштија.

Експресно повлекување: „Се извинувам, бев погрешно разбран“

По бурните реакции, премиерот Мицкоски експресно се повлече. Во нова изјава, тој се извини, велејќи дека бил погрешно разбран. „Целта ни беше само да испровоцираме јавна дебата. Јас се извинувам длабоко ако некој погрешно ме разбрал,“ рече тој.

Наместо данок, тој сега предложи поинаков пристап – да се менуваат читанките за децата од мали нозе да учат за семејните вредности. Истовремено, тој го отфрли моделот на финансиска поддршка, наведувајќи го примерот со Јужна Кореја. „Не е до финансиите, до срцето и до главата е,“ заклучи тој. Покрај контроверзната идеја, Владата најави и позитивни мерки, како што се бесплатни ин-витро процедури и даночни олеснувања за мајки.

Што ни покажа оваа 48-часовна дебата?

Позитивно: Позитивен аспект на целата оваа епизода е што Владата, за првпат по долго време, отвори сериозна дебата за демографијата – проблем кој со години се става под тепих. Иако главниот предлог беше погрешен, мерките како бесплатно ин-витро и даночни олеснувања за мајки се конкретни и апсолутно за поздравување. Исто така, брзото повлекување на премиерот по реакциите на јавноста покажува, во најмала рака, дека пулсот на граѓаните се слуша, што е демократски исчекор во споредба со минатото.

Негативно: Негативната страна е многу поголема. Самата идеја за „данок на самци“ е во својата суштина казнена, репресивна и целосно промашена. Наместо да ги анализира и решава причините за демографската криза (сиромаштија, иселување, недостаток на перспектива, корупција), Владата понуди да го казнува ефектот (не стапување во брак). Ова покажува фундаментално неразбирање на проблемот. Повлекувањето, иако нужно, остави впечаток на аматеризам, недоволно промислување пред да се излезе во јавност и на обид за „тестирање на народот“ со пробни балони, што не е одлика на сериозна власт.

Демографската криза е убедливо најголемиот долгорочен проблем за Македонија и таа не може да се решава со маркетинг трикови или со избрзани и непромислени предлози. Оваа 48-часовна политичка епизода покажа дека на државата ѝ е потребна длабока, сериозна и структурна стратегија, а не ад-хок идеи. Наместо да се размислува како да се оданочуваат самците, можеби треба да се размислува како да се овозможат подобри услови за живот, повисоки плати, достапни станови и градинки, и како да се запре иселувањето. Вистинското решение лежи во создавање на држава во која младите ќе сакаат и ќе можат да си дозволат да останат и да создадат семејство, а не во држава која ќе ги казнува за нивниот избор или за нивната неможност.