Почна откупот на модра смрека: Дневна заработка и до 18.000 денари

Скриеното богатство на македонските планини: Започна откупот на бобинки од смрека, дневна заработка и до 18.000 денари

Додека есента полека ги бои пејзажите, во планинските предели низ Македонија започнува една тивка, но профитабилна берба. Во тек е откупот на бобинки од модра смрека (kleka), шумски плод кој за многу семејства претставува важен извор на дополнителна заработка. Од пензионери до вработени кои земаат одмор за да берат, оваа активност е доказ за огромното, но честопати неискористено природно богатство на нашата земја.

Според откупувачите, интересот за бобинките од смрека е во постојан пораст, а речиси целото производство е наменето за извоз, главно за фармацевтската и прехранбената индустрија во Европа. Цената оваа година се движи од 150 до 180 денари по килограм, во зависност од квалитетот и регионот.

„Добар, искусен берач може дневно да набере и до 100 килограми, што значи дневница која може да достигне и до 18.000 денари. Оние кои се помалку искусни, собираат околу 20-25 килограми“, велат од компанијата „Херба натура“ од Скопје. Откупот трае сè до Нова година, давајќи им можност на берачите да работат во текот на целата есен.

Од македонските ридови до светските џин-дестилерии

Модрата смрека (Juniperus communis) расте на сончеви, карпести предели на надморска височина од 700 до 1.500 метри. Нејзините бобинки се познати по своите лековити својства – традиционално се користат како диуретик, за уринарни инфекции и за регулирање на крвниот притисок. Од нив се добива и скапоцено етерично масло. Сепак, најпознатата светска примена на овие бобинки е како клучен зачин за производство на џин. Токму карактеристичната, горчливо-смолеста арома на смреката му го дава на џинот неговиот препознатлив вкус.

Потенцијал и предизвици: Помеѓу заработката и заштитата

Иако Македонија изобилува со шумски плодови, откупувачите предупредуваат на неколку предизвици. Еден од нив е неконтролираната сеча на шумите, која ја намалува популацијата на смреката на места како планината Кожуф. „Пред 15 години, смреката не беше профитабилна, но сега има огромна побарувачка. За жал, поради сечењето, на некои места ја нема во количини како порано“, вели Ангел Петров од „Шумски плодови Кожуф“.

Друг предизвик е недостатокот на едукација. Многумина се информираат преку социјалните мрежи, но не знаат точно како, кога и каде правилно се собираат плодовите без да се оштети растението. Ова ја истакнува потребата за подобра организација и едукација, со цел оваа дејност да стане одржлива на долг рок.

Приказната за откупот на смреката е повеќе од само вест за сезонска работа. Таа е приказ за огромниот, скриен економски потенцијал на македонската рурална средина. Тоа е шанса за пристојна заработка, но и обврска да го заштитиме природното богатство од кое таа заработка зависи. Затоа што секоја бобинка што ќе се откупи од македонските планини е мал амбасадор на нашата земја во светот.