Слики од апокалипсата: Ледените пештери во Швајцарија се распаѓаат

Планините плачат: Ледените пештери на Алпите исчезнуваат пред нашите очи, научниците со алармантно предупредување

Во срцето на Европа, длабоко во швајцарските Алпи, се одвива тивка, но застрашувачка драма. Ледените пештери под глечерот Мортерач, кои со векови биле замрзнати временски капсули, сега се топат со толку голема брзина што станаа премногу опасни за истражување. Ова не е само локална приказна; тоа е визуелен доказ за алармантната состојба во која се наоѓаат европските глечери и директно предупредување за катастрофата што нè очекува.

Научникот Лео Хесли на почетокот на годината поставил седум дрвени ознаки во пештерите за да го следи топењето. До крајот на летото, останала само една. Останатите шест исчезнале заедно со тоните мраз што се стопиле околу нив. „Едноставно е претопло за овој глечер да опстане“, изјави тој за медиумите, додавајќи дека некогаш стабилните ледени сводови сега се пред колапс.

Сликата од Мортерач е само еден дел од една многу поголема и помрачна приказна. Според неодамнешна студија објавена во престижното списание „Nature“, европските глечери, вклучувајќи ги оние на Алпите и Пиринеите, изгубиле шокантни 40% од својот вкупен волумен од 2000 година наваму. Темпото на топење е најбрзо во светот, а особено било драматично во текот на рекордните горештини во 2022 и 2023 година.

Повеќе од само мраз – извор на живот кој пресушува

Последиците од исчезнувањето на глечерите се далекусежни и не се однесуваат само на губењето на прекрасните пејзажи. Глечерите се „водените кули“ на Европа. Тие ги хранат најголемите европски реки како Рајна, Рона и Дунав, обезбедувајќи витална вода за пиење, земјоделство и производство на електрична енергија за милиони луѓе. Нивното исчезнување значи помалку вода во текот на сушните летни месеци.

Истовремено, топењето на мразот ги дестабилизира планинските падини, драстично зголемувајќи го ризикот од смртоносни одрони и свлечишта. Експертите, како Андреа Фишер од Австриската академија на науките, предупредуваат дека сме на работ на децении на екстремни промени.

Немаме време за чекање

Оваа алармантна состојба не е нешто што ќе се случи во далечната иднина; таа се случува сега, пред нашите очи. Проценките велат дека Австрија би можела да изгуби една третина од своите глечери до крајот на оваа деценија. „Не постои можност да ги спасиме глечерите, без да ја спасиме климата“, заклучува Фишер.

Пораката од ледените пештери на Алпите е јасна и итна. Таа нè потсетува дека климатските промени не се апстрактен проблем, туку реалност која веќе ги уништува највредните екосистеми. Иако индивидуалните акции се важни, потребна е итна и одлучна акција на глобално ниво за да се намалат емисиите на стакленички гасови. Во спротивно, единственото нешто што ќе им остане на идните генерации од овие ледени џинови ќе бидат само фотографиите.