Спиете 8 часа, а сè уште сте во ризик: Новата опасност наречена „социјален џет-лег“

Не е важно само колку спиете, туку КОГА: Како „социјалниот џет-лег“ го зголемува ризикот од срцев удар, дури и со 8 часа сон

Со години нè учеа дека магичната формула за добро здравје е да се спие помеѓу седум и девет часа. Но, една нова, голема студија го менува нашето разбирање за сонот, откривајќи дека постои еден уште поважен, а често занемарен фактор: редовноста. Според истражувањето, неконзистентниот распоред на спиење драстично го зголемува ризикот од срцев и мозочен удар, дури и ако во просек спиете доволно. Добредојдовте во светот на „социјалниот џет-лег“.

Овој термин го опишува несовпаѓањето помеѓу нашиот внатрешен, биолошки часовник (циркадијален ритам) и нашиот социјален распоред. Кога преку недела легнуваме и стануваме во едно време, а потоа за викенд остануваме будни до доцна и спиеме подолго, ние буквално го изложуваме нашето тело на ефектот на џет-лег. Секој понеделник наутро, вашето тело се чувствува како да прелетало неколку часовни зони, иако не сте го напуштиле домот.

Токму овој феномен бил предмет на новото истражување, во кое биле следени над 72.000 луѓе во период од осум години. Резултатите се алармантни: лицата со најнередовен распоред на спиење (на пример, разлика од два или повеќе часа во времето на легнување и станување помеѓу работните денови и викендот) имале за 26% поголем ризик од сериозни кардиоваскуларни проблеми во споредба со оние кои се придржувале до конзистентен распоред. Уште повеќе, студијата покажала дека обидот да се „надомести“ сонот за време на викендот не го намалува овој ризик.

Зошто се случува ова? Нашиот внатрешен часовник го контролира ритамот на речиси секој процес во телото – од крвниот притисок и отчукувањата на срцето до лачењето на хормони и воспалителните процеси. Кога постојано го „поместуваме“ овој часовник, ние создаваме состојба на внатрешен хаос. Оваа десинхронизација може да доведе до зголемено воспаление, покачен крвен притисок и метаболички нарушувања – сите клучни фактори за развој на срцеви заболувања.

Анализа: Како да го победите социјалниот џет-лег и да го заштитите срцето

Живееме во свет кој е непријател на добриот сон. Сината светлина од екраните, работната култура „секогаш достапни“ и социјалните очекувања постојано го нарушуваат нашиот природен ритам. Сепак, постојат едноставни стратегии за да го минимизирате социјалниот џет-лег:

• Правилото од еден час: Обидете се времето на будење за време на викендот да не отстапува повеќе од еден час од вашето вообичаено време на будење во работните денови. Ова е најважниот чекор.
• Утринска светлина: Изложете се на природна дневна светлина веднаш по будењето. Тоа е најсилниот сигнал за ресетирање и стабилизирање на вашиот внатрешен часовник.
• Рутина за „смирување“: Еден час пред спиење, намалете ги светлата, исклучете ги екраните и правете нешто релаксирачко. Ова му сигнализира на мозокот дека е време за одмор.

Оваа студија е важен потсетник дека здравјето на нашето срце не зависи само од тоа што го јадеме или колку вежбаме, туку и од ритамот по кој живееме. Во 21-от век, добриот сон не е луксуз, туку една од најмоќните форми на превентивна медицина, а клучот за него лежи во доследноста.