Вештачката интелигенција може да ја „изеде“ целата струја на светот, предупредуваат експертите

Една серверска фарма за АИ бара моќност колку за цел Њујорк, електричната мрежа во САД е пред колапс.

Револуцијата на вештачката интелигенција (АИ) наиде на огромна физичка пречка: едноставно нема доволно електрична енергија за да ја напојува. Нов извештај од компанијата JLL открива дека експлозивната побарувачка за серверски фарми (дата центри) потребни за АИ е толку огромна што американската електрична мрежа се бори да го издржи притисокот, создавајќи го најголемото „тесно грло“ за иднината на технологијата.

Гигавати моќ и трилион долари инвестиции

Бројките се застрашувачки. Пред само неколку години, една голема серверска фарма бараше околу 200-300 мегавати моќ. Денес, технолошките гиганти бараат локации за изградба на кампуси кои ќе трошат повеќе гигавати – енергија доволна за напојување на цел еден голем град. „Количината на моќност што се побарува е како целата моќност за Њујорк – и тоа само на една серверска фарма“, вели Енди Цвенгрос, еден од авторите на извештајот.

Оваа „златна треска“ создава и шпекулативен балон. Само во Чикаго, електродистрибутерите добиле барања за 40 гигавати струја, што е 40 пати повеќе од постоечкиот капацитет. JLL проценува дека во Северна Америка ќе бидат инвестирани до 1 трилион (1.000 милијарди) долари во развој на серверски фарми до 2030 година.

Зошто АИ е толку „жедна“ за енергија?

Причината лежи во хардверот. Тренирањето и користењето на големите јазични модели како ChatGPT бара илјадници моќни графички процесори (GPU) кои работат истовремено. Овие чипови трошат огромни количини на електрична енергија и создаваат огромна топлина, за чие ладење е потребна уште повеќе енергија. Еден единствен тренинг на модел како GPT-4 може да потроши струја колку стотици домаќинства за цела година.

Одржливоста е новиот „свет грал“

Оваа незаситна глад за енергија го отвора и најголемото прашање за вештачката интелигенција – нејзината еколошка одржливост. Огромната потрошувачка на струја, која често доаѓа од фосилни горива, и на вода за ладење, е во директен судир со „зелениот“ имиџ на технолошките компании.

Ова е причината зошто лидерите на индустријата, како Сем Алтман од OpenAI, сè погласно зборуваат за потребата од нови извори на енергија. Тие сега се едни од најголемите поборници за нуклеарна енергија, особено за мали модуларни реактори, како единствен реален начин да се обезбеди огромната, стабилна и безјаглеродна енергија што ќе ѝ биде потребна на вештачката интелигенција во иднина.

На крајот, светот се соочува со т.н. „АИ трилема“: можеме да имаме брз напредок во АИ, стабилна електрична мрежа или брза зелена транзиција, но станува сè појасно дека, без револуционерни промени во енергетиката, не можеме да ги имаме сите три истовремено.