Враќање во средниот век: Грција се збогува со 8-часовниот работен ден

Грција гласа за 13-часовен работен ден: Дали е ова флексибилност или враќање во средниот век?

Грчкиот парламент денеска гласа за една од најконтроверзните работнички реформи во поновата европска историја – закон кој, под одредени услови, ќе им овозможи на вработените да работат и до 13 часа на ден. Додека владата на премиерот Киријакос Мицотакис тврди дека мерката е „доброволна“ и ќе им донесе поголеми приходи на работниците, синдикатите и опозицијата се на нозе, нарекувајќи го законот „средновековен“ и најава за крај на 8-часовниот работен ден.

„Доброволно“ ропство или фер понуда?

Според предлогот, вработените ќе можат „доброволно“ да се согласат да работат дополнителни 5 часа кај истиот работодавач, со што вкупниот работен ден би достигнал 13 часа. За ова, тие би добиле 40% повисока плата. Владата тврди дека оваа опција би се користела само во исклучителни случаи, до 37 дена годишно, и дека со тоа само се легализира нешто што многу работници веќе го прават – работат втора работа.

Сепак, синдикатите возвраќаат дека зборот „доброволно“ е опасна илузија. Тие тврдат дека во економија со ниски плати, многу работници ќе бидат принудени да ја прифатат оваа опција за да врзат крај со крај, со што практично ќе се нормализира експлоатацијата.

Крајот на 8-часовниот работен ден

Оваа дебата е многу повеќе од само закон; таа е напад врз едно од најголемите историски достигнувања на работничкото движење – 8-часовниот работен ден. Ова право, за кое се воделе крвави битки на крајот на 19-ти и почетокот на 20-ти век, е темелот на модерниот социјален договор. Синдикатите во Грција, кои веќе организираа два генерални штрајка, стравуваат дека овој закон е „тројански коњ“ кој ќе ја отвори вратата за целосно укинување на ова право.

Европски експеримент на грчки грб?

На крајот, иако законот најверојатно ќе биде изгласан поради мнозинството на владејачката „Нова Демократија“, тој е и важен тест за цела Европа. Грција, која со години беше под строгите мерки за штедење наметнати од ЕУ, сега станува еден вид лабораторија за нови, ултра-либерални економски политики. Исходот од овој „експеримент“ ќе се следи со големо внимание низ целиот континент.

Прашањето што лебди над Атина е едноставно: дали ова е патот кон помодерна и пофлексибилна економија, или е враќање кон мрачното минато на нерегулирана експлоатација, каде што животот на работникот се сведува само на работа?