Големиот договор на Трамп: Јапонија ќе јаде американски ориз за да ги спаси своите автомобили

Автомобили за ориз: САД и Јапонија постигнаа голем трговски договор кој ги жртвува најсветите економски крави на двете нации

Во потег кој е класичен пример за трансакциската дипломатија на претседателот Доналд Трамп, Соединетите Американски Држави и Јапонија постигнаа значаен трговски договор кој се сведува на едноставна размена: американски ориз за јапонски автомобили. Според договорот, Јапонија се согласи на историски потег да го отвори својот херметички заштитен пазар за американскиот ориз, а за возврат САД ќе ги намалат високите царини за увоз на јапонски автомобили на 15 проценти.

Овој договор претставува кулминација на повеќемесечни тензични преговори, каде што двете страни беа принудени да направат болни компромиси во своите најчувствителни економски сектори. За администрацијата на Трамп, ова е голема победа за американските фармери, кои добиваат пристап до огромен нов пазар. Ова е во согласност со неговата „Америка на прво место“ политика, која се фокусира на зголемување на извозот на конкретни, произведени добра.

За Јапонија, одлуката е далеку поболна и политички поризична. Оризот во Јапонија не е само храна, туку културен симбол и основа на моќното политичко лоби на фармери кое со децении го блокираше увозот. Попуштањето пред американскиот притисок на ова поле е огромна жртва за јапонската влада. Сепак, таа жртва беше неопходна за да се заштити апсолутниот столб на нивната економија – автомобилската индустрија. Компаниите како Toyota, Honda и Nissan се критично зависни од американскиот пазар, а високите царини се закануваа сериозно да ја нарушат нивната конкурентност. Со намалувањето на царините, јапонската авто-индустрија може да здивне.

Договорот, сепак, создава и внатрешни губитници. Додека американските фармери слават, американските производители на автомобили и синдикатите се соочуваат со уште посилна конкуренција од поевтините јапонски возила. Спротивно на тоа, додека јапонските автомобилски гиганти се задоволни, илјадници мали јапонски фармери со ориз сега стравуваат за својот опстанок.

Анализа: Победници, губитници и новите правила на глобалната трговија

Договорот „автомобили за ориз“ е совршен микрокосмос на новата ера во глобалната трговија. Тој го означува крајот на сложените мултилатерални договори и враќањето на билатералните, директни преговори каде што економската моќ диктира сè. Овој пристап создава јасни победници и губитници, наместо апстрактни принципи на слободен пазар. Во поширок геополитички контекст, овој договор служи и за зацврстување на сојузништвото меѓу САД и Јапонија како противтежа на растечкото економско влијание на Кина во Азија. На крајот, лекцијата е сурова, но јасна: во денешниот свет, нациите мора да бидат подготвени да ги жртвуваат своите „свети крави“ за да ги заштитат индустриите кои се клучни за нивниот опстанок. Тоа е игра со високи влогови, каде што компромисот не е знак на слабост, туку на прагматичност.