Дали вашиот телефон ве шпионира? Овие апликации собираат податоци без ваша дозвола

Дали вашиот телефон ве шпионира? Ново истражување открива дека апликации како TikTok, Facebook и Temu бараат десетици опасни дозволи без реална потреба.

Експерти за сајбер-безбедност издадоа итно предупредување до корисниците на Андроид уреди, откако ново истражување покажа дека голем број од најпопуларните светски апликации собираат огромни количини на лични податоци, честопати барајќи „ризични“ дозволи кои воопшто не им се потребни за да функционираат. Истражувањето, спроведено од потрошувачкиот портал Which?, открива дека корисниците на „бесплатните“ апликации всушност плаќаат со својата приватност.

Xiaomi на врвот на листата, Facebook и TikTok веднаш зад него

Во анализата на 20 популарни апликации, апсолутен рекордер е Xiaomi Home, апликација за паметни уреди која бара дури 91 дозвола, од кои пет се со висок ризик, вклучувајќи пристап до микрофонот и точната локација, а податоците ги испраќа директно во Кина.

Високо на листата се и Samsung SmartThings (82 дозволи), Facebook (69) и WhatsApp (66). Во сферата на социјалните мрежи, TikTok се издвојува со барањето за можност за снимање аудио и пристап до сите датотеки на уредот, додека кинеската онлајн продавница Temu е критикувана за агресивно испраќање на маркетиншки пораки.

Одбраната на гигантите: „Сè е за подобро корисничко искуство“

Кога беа соочени со овие наоди, компаниите се бранеа дека сите дозволи се бараат со цел да се овозможат корисни функции. Од Meta (Facebook, Instagram, WhatsApp) изјавија дека не го користат микрофонот без дозвола, додека од Amazon објаснија дека пристапот до камерата е за функции како виртуелно поставување на производи во просторот. Сите компании тврдат дека работат во согласност со законите и дека корисниците имаат целосна контрола.

Валутата се вашите податоци

Вистината е дека бизнис моделот на повеќето „бесплатни“ апликации се темели на собирање податоци. Информациите за вашите навики, локација, интереси и контакти се користат за креирање на детален дигитален профил, кој потоа се користи за пласирање на високо таргетирани реклами. Со други зборови, вие не сте корисник, туку производ кој се продава на огласувачите.

Најголемиот проблем е што повеќето луѓе, при инсталација, рутински кликаат „се согласувам“ на сè што ќе побара апликацијата, без да бидат свесни какви податоци споделуваат.

Како да се заштитите? Проверете ги вашите дозволи во 3 чекори

Најдобрата одбрана е личната претпазливост. Еве како на Андроид уред можете да проверите и да ги ограничите дозволите:

1. Одете во Settings (Поставки), а потоа во делот Apps (Апликации).
2. Изберете ја опцијата Permission manager (Управник со дозволи). Тука ќе видите листа на сите ризични дозволи (камера, микрофон, локација, контакти…).
3. Кликнете на секоја дозвола (на пример, Microphone) за да видите кои апликации имаат пристап до него. Едноставно исклучете го пристапот за секоја апликација за која сметате дека нема реална потреба да го користи вашиот микрофон.