Дали состојките за живот дојдоа од вселената: Што ни открива астероидот Рјугу

Космичкиот рецепт за живот: Во зрно прав од астероидот Рјугу пронајден е минерал-клуч за нашето потекло

Во неколку милиграми прашина, донесени од далечниот астероид Рјугу со јапонската мисија „Хајабуса2“, научниците открија нешто што може да помогне во решавањето на една од најголемите мистерии: како настанал животот на Земјата? Анализата на овие примероци, стари 4,5 милијарди години, откри постоење на редок минерал кој не се наоѓа природно на нашата планета, а кој можеби е клучната состојка во космичкиот рецепт што го овозможил нашето постоење.

Астероидите како Рјугу се временски капсули. Тие се остатоци од формирањето на Сончевиот систем, релативно непроменети со милијарди години. Додека геолошките процеси на Земјата ги избришале сите траги од нејзиното рано минато, овие астероиди го чуваат оригиналниот хемиски состав од кој се создале планетите. Мисијата „Хајабуса2“ успеа во неверојатен подвиг – не само што слета на Рјугу, туку и ископа примероци од неговата внатрешност, заштитувајќи ги од вселенската радијација, и безбедно ги врати на Земјата.

Минералот што не треба да постои (на Земјата)

Користејќи напредни, недеструктивни рендгенски техники, научниците од Националната лабораторија Брукхејвен во САД го анализирале хемискиот состав на овие ситни зрна. Меѓу веќе познатите елементи, тие откриле фосфор во две форми. Едната е фосфат, минерал кој е вообичаен и е дел од нашите коски и заби. Но, другата форма била фосфид – редок минерал кој не постои во природата на Земјата. Подоцнежните истражувања го идентификувале како хидриран амониум магнезиум фосфор (HAMP).

Фосфорот – „П“ во ДНК и проблемот со неговото потекло

Ова откритие е од огромно значење. Фосфорот е еден од шесте клучни елементи за живот (заедно со јаглерод, водород, кислород, азот и сулфур). Тој го формира „рбетот“ на молекулите на ДНК и РНК и е клучен дел од АТП, молекулата што ја пренесува енергијата во нашите клетки. Без фосфор, животот каков што го знаеме е невозможен. Сепак, научниците долго време се соочуваат со „проблемот на фосфатот“: фосфорот на раната Земја најверојатно бил заробен во нерастворливи минерали, што го правело недостапен за првите хемиски реакции кои воделе кон живот. Откривањето на реактивен и потенцијално растворлив фосфиден минерал како HAMP на астероид е можно решение за оваа загатка.

Составување на сложувалката: Дали животот пристигна од вселената?

Ова не е првото возбудливо откритие од Рјугу. Претходните анализи на истите примероци веќе открија присуство на аминокиселини (градивните блокови на протеините) и урацил (една од базите на РНК). Сега, со додавањето на достапен фосфор во листата, сликата станува сè појасна. Се чини дека астероидите како Рјугу не биле само стерилни карпи, туку еден вид на „космичка достава“, носејќи ги сите клучни пребиотички состојки низ Сончевиот систем. Иако ова не докажува дека живи организми пристигнале од вселената (теорија на панспермија), тоа дава силна поддршка на идејата дека основните хемиски состојки за живот биле донесени на младата, безживотна Земја преку бомбардирање од астероиди и комети. Откритијата од Рјугу сугерираат дека рецептот за живот можеби не е уникатен за Земјата, туку е универзален, расфрлан низ космосот, чекајќи ги само вистинските услови за да се готви.