Доаѓа ли крајот на ерата на нафтата? Цената паѓа, ОПЕК+ го зголемува производството

Цената на нафтата на светските берзи бележи пад, а барел од типот „брент“ се тргува за околу 69 долари.

Ова е резултат на одлуката на ОПЕК+, групата на најголеми производители на нафта, постепено да ги укинува своите ограничувања на производството. Оваа одлука предизвика пад на цените, но отвори и поширока дебата за иднината на нафтата.

Одлуката на ОПЕК+ ги намалува цените

Групата ОПЕК+ најави дека од октомври ќе започне со постепено зголемување на производството на нафта. Се очекува ова да доведе до презаситеност на пазарот во август и во наредниот период. Ова, заедно со слабата побарувачка од големите потрошувачи како САД и Кина, директно влијаеше на намалувањето на цената на светските берзи.

Долг рок: Електричните возила и обновливите извори како закана за нафтата

Во исто време, сè повеќе аналитичари сметаат дека крајот на нафтената ера е неизбежен. Подемот на електричните возила драстично ја намалува потребата од бензин и дизел. Големите производители на автомобили веќе се обврзуваат на целосно електрични постави во иднина.

Покрај тоа, огромниот раст на соларната и на ветерна енергија ја намалува потребата од нафтата за производство на електрична енергија. Желбата на државите за енергетска независност само ја забрзува оваа транзиција. Иако нафтата ќе остане важна за одредени сектори, како што е авијацијата, нејзината доминација како примарен извор на енергија полека, но сигурно завршува.

Стратешката битка за иднината на енергијата

Навидум контрадикторните вести – пад на цената на нафтата и најава за крај на нафтената ера – се всушност две страни на иста монета. Од една страна, падот на цените е добра вест за потрошувачите и за економиите ширум светот, бидејќи ја намалува инфлацијата и ги олеснува трошоците за транспорт. Ова е позитивен краткорочен ефект.

Сепак, одлуката на ОПЕК+ да го зголеми производството во време кога долгорочната побарувачка за нафта е под сериозна закана, е многу паметен, но и циничен стратешки потег. Тие практично се обидуваат да го „исцедат“ максимумот од своите нафтени резерви пред светот целосно да се префрли на нови технологии. Тие не го зголемуваат производството затоа што се грижат за потрошувачите, туку затоа што знаат дека времето на нивниот највреден ресурс полека, но сигурно истекува.

На крајот, може да се заклучи дека транзицијата кон нова енергетска иднина ќе биде хаотична и полна со вакви стратешки игри. За земји како Македонија, кои се целосно зависни од увоз на енергенси, оваа ситуација носи и ризици и можности. Ниските цени на нафтата се привремено олеснување, но долгорочната зависност од фосилни горива е рецепт за економска и политичка ранливост. Вистинската лекција е дека што побрзо се инвестира во сопствени, обновливи извори на енергија, толку помалку ќе бидеме жртви на стратешките игри на големите производители на нафта.