Добредојдовте назад во 1999 година: Балонот на вештачката интелигенција е полош од дот-ком кризата

Балонот на вештачката интелигенција е полош од дот-ком, предупредуваат економистите.

Огромната возбуда околу вештачката интелигенција (АИ), која доведе до вртоглав раст на акциите на технолошките гиганти, создава пазарен балон кој е уште поопасен од оној на дот-ком ерата од крајот на 90-тите. Ова е најновото предупредување од Торстен Слок, главниот економист во „Apollo Global Management“, кое предизвика големо внимание во финансискиот свет.

Според него, пазарната вредност на водечките технолошки компании денес е далеку одвоена од нивната реална заработка, што е класичен знак за претстојна криза доколку ветувањата на индустријата се покажат како претерани.

Попреценети од било кога: Што покажуваат бројките?

Слок ја темели својата анализа на коефициентот цена-заработка (P/E), кој покажува колку е висока цената на акциите во однос на профитот на компанијата. Неговиот графикон открива застрашувачки податок: 10-те најголеми компании во S&P 500 индексот денес се уште попреценети отколку што беа најголемите компании на врвот на дот-ком балонот во 1999-2000 година.

Во фокусот се компаниите како Nvidia, Microsoft, Apple, Amazon, Meta и Alphabet, кои инвестираат десетици милијарди долари во АИ инфраструктура, но чија заработка од таа технологија сè уште не го следи темпото на раст на нивните акции.

Од дот-ком до хипотекарната криза: Историјата се повторува?

Предупредувањата не се нови, но стануваат сè погласни. Некои критичари, како Ед Зитрон, одат чекор понатаму и ја споредуваат сегашната ситуација не само со дот-ком кризата, туку и со кризата со хипотекарните кредити од 2007 година, која предизвика глобална финансиска криза.

Довербата на пазарот веќе покажа знаци на слабост. Претходно оваа година, кога кинеската компанија „Дип сик“ објави дека може да им конкурира на гигантите за дел од цената, следеше пад на берзата од над еден трилион долари, покажувајќи колку е кревка довербата на инвеститорите.

Трка за инвестиции, а не за профит

Проблемот е јасен: компаниите се во трка кој ќе потроши повеќе, а не кој ќе заработи повеќе. Според проекциите, пазарот на генеративна АИ ќе достигне приход од 85 милијарди долари до 2029 година. Сепак, само Meta планира да потроши над 60 милијарди долари оваа година. Оваа нерамнотежа помеѓу огромните трошоци и идните, неизвесни приходи е она што ги загрижува економистите.

Прашањето не е дали вештачката интелигенција ќе го промени светот – тоа е речиси сигурно. Прашањето е дали ќе го направи тоа доволно брзо за да ги оправда стотиците милијарди долари кои се вложуваат денес. Историјата нè учи дека по секоја златна треска, следува болно отрезнување.