Космички вампир: Гладнo бело џуџе ја проголтува својата ѕвезда-близнак

Космички вампир во нашето соседство: Гладнo бело џуџе ја проголтува својата ѕвезда-близнак, подготвувајќи се за експлозија што ќе го осветли нашето небо

На околу 10.000 светлосни години од Земјата, во соѕвездието Стрела, се одвива една од најнасилните и најфасцинантните космички драми што астрономите некогаш ги забележале. Ѕвездениот систем, познат како V Sagittae (V Sge), е арена на еден вид на ѕвезден канибализам, каде што мало, но неверојатно густо бело џуџе буквално го цица животот од својата многу поголема ѕвезда-придружник со досега невидена брзина.

Овој бинарен систем ги збунувал научниците уште од неговото откривање во 1902 година, поради неговиот необично силен сјај. Сега, тим на астрономи од универзитетите во Саутемптон и Турку, користејќи го „Многу големиот телескоп“ во Чиле, конечно ја решиле мистеријата. Тие откриле дека V Sagittae е катаклизмична променлива ѕвезда на работ на својата конечна експлозија.

Танцот на смртта

Двете ѕвезди се заробени во смртоносен танц, орбитирајќи една околу друга на секои 12,3 часа, при што постепено се приближуваат. Белото џуџе, кое е остаток од мртва ѕвезда со огромна гравитација, со незаситна брзина јавлече материјата од својот поголем придружник. Овој процес е толку интензивен што привлечениот материјал, претежно водород, создава огнен диск околу белото џуџе, кој свети посилно од било кој друг систем од овој тип. Овој „пеколен оган“, како што го опишуваат научниците, е причината за екстремниот сјај на системот.

Истражувачите откриле уште еден неочекуван детаљ: околу целиот систем се наоѓа огромен прстен од гас, создаден од вишокот материјал што белото џуџе не може да го „проголта“. Овој прстен е доказ за хаотичната и насилна природа на овој космички оброк.

Спектакл што ќе го видиме од Земјата

Овој процес на „хранење“ води кон неизбежен и спектакуларен крај. Според пресметките на научниците, акумулацијата на материјал наскоро ќе предизвика помала експлозија на нова, која ќе го направи системот V Sagittae привремено видлив со голо око од Земјата.

Но, тоа е само увертира. Крајниот чин ќе биде кога двете ѕвезди конечно ќе се судрат. Овој судир ќе предизвика колосална експлозија на супернова од типот Ia, која ќе биде толку сјајна што, иако е оддалечена 10.000 светлосни години, ќе биде една од најсјајните ѕвезди на нашето ноќно небо, видлива дури и преку ден.

Иако не знаеме точно кога ќе се случи оваа експлозија – дали за неколку децении или векови – V Sagittae ни нуди редок поглед во живо на еден од најдраматичните процеси во универзумот. Тоа е морничав, но и прекрасен увид во циклусот на животот и смртта на ѕвездите, чие последно збогум ќе биде најсјајниот огномет што човештвото можеби некогаш го видело.