Кој го исклучи сигналот на МРТВ: Сајбер-напад или само им падна стариот систем?

Мистерија во МРТВ: Дали некој намерно го сруши системот за да го спречи емитувањето на дневникот?

Во инцидент без преседан, Македонската радио-телевизија (МРТВ) вчера не успеа да ги емитува своите три централни информативни изданија, оставајќи ја јавноста во темнина. Но, ова не е само приказна за технички проблем. Во драматично соопштение, раководството на јавниот сервис изрази сериозен сомнеж дека биле жртва на намерен хакерски напад и побара итна истрага од сите надлежни државни институции.

Хронологија на „црниот екран“

Проблемите во МРТВ започнаа вчера, на 15 октомври, кога поради, како што првично беше соопштено, „сериозен технички проблем“, не беа емитувани дневниците во 17:00, 19:30 и 22:30 часот. Денеска, приказната доби многу помрачен тон. МРТВ соопшти дека се врши проверка дали станува збор за „намерен упад во мрежниот систем, поради постоечките сомнежи за пробивање на заштитниот механизам од надворешни напади и влијанија“.

Хакерски напад или системски колапс?

Овој инцидент отвора две можни, и подеднакво загрижувачки, сценарија. Првото е дека Македонија е цел на софистициран сајбер-напад, сличен на оние кои во последниот период ја тресат Европа. Нападот врз националниот јавен сервис, кој е столб на државната комуникациска инфраструктура, би бил класичен пример на хибридна војна, со цел да се создаде паника и да се тестира ранливоста на системот.

Второто, можеби уште посрамно сценарио, е дека не станува збор за напад, туку за целосен колапс на застарениот систем на МРТВ. Во тој случај, сомнежот за „хакерски напад“ би бил само ПР-спин, обид да се прикрие долгогодишната негрижа и недостатокот на инвестиции во модернизација на опремата. Слични системски колапси, како оној со радарот на скопскиот аеродром, се зачестена појава во македонските институции.

Тест за новата власт

На крајот, ова е голем тест за новата влада и за безбедносните институции. Тие сега мораат брзо и транспарентно да одговорат на прашањето: дали некој нè напаѓа, или едноставно системот ни се распаѓа? Одговорот на ова прашање ќе каже многу, не само за овој конкретен инцидент, туку и за општата состојба на безбедноста и функционалноста на државата.

Додека чекаме одговори, едно е сигурно: кога националната телевизија ќе остане без вести, тоа никогаш не е само технички проблем. Тоа е секогаш аларм.