Најбизарното оправдување досега: ЕСМ тврди дека Вардар е сув поради поправка на мост

Вардар во Гостивар пресушен поради поправка на мост? ЕСМ ја префрла одговорноста, граѓаните алармираат

Додека реката Вардар низ Гостивар е речиси целосно пресушена, откривајќи корито полно со ѓубре, државната електра компанија ЕСМ ја отфрли одговорноста за еколошката состојба. Во изненадувачко соопштение, тие тврдат дека дотокот на вода од хидроелектраните Маврово е привремено сопрен на барање на градежна фирма која врши санација на мост, со што започна „игра на префрлање на вината“ помеѓу институциите.

ЕСМ: „Ние не сме виновни, градежниците побараа“

Според ЕСМ, прекинот на работата на хидроелектраните, кој ќе трае од 15 до 30 септември, е направен по барање на градежната компанија „Пелагонија“ од Гостивар, за да можат безбедно да изведуваат бетонски работи на мостот на излезот од градот. Во соопштението, ЕСМ дури и тврди дека нивните хидроелектрани „не го обезбедуваат, ниту пак можат да влијаат на биолошкиот минимум на реката Вардар“ – изјава која експертите ја сметаат за крајно спорна.

Апсурдно оправдување?

Објаснувањето дека цела река е оставена да пресуши поради поправка на мост, предизвика револт кај граѓаните и еколошките здруженија. Тие прашуваат зошто не е направен план за контролирано пропуштање на вода и како е можно градежни работи да бидат поважни од опстанокот на целиот речен екосистем. Тврдењето на ЕСМ дека тие не влијаат на биолошкиот минимум е особено проблематично, со оглед на тоа што хидросистемот Маврово е главен регулатор на горниот тек на Вардар.

Катастрофа по договор

Овој случај е совршен пример за системски неуспех и недостаток на координација. Се чини дека повеќе институции (ЕСМ, ЈП за државни патишта, градежната компанија, Министерството за животна средина) донеле одлуки без да размислуваат за пошироките еколошки последици. Додека тие си ја префрлаат одговорноста, реката умира.

Сликата од пресушениот и загаден Вардар е тажна метафора за односот на државата кон нејзините најголеми природни богатства. Вардар се третира или како ресурс за струја, или како пречка за градење, но ретко кој го гледа како жив екосистем кој мора да се заштити. Оваа состојба е аларм дека е потребно итно и системско решение, пред штетата да стане неповратна.