Ново задолжување: Државата бара 4,5 милијарди денари од домашните кредитори

Министерството за финансии најави нова аукција на државни хартии од вредност, преку која планира да позајми 4,5 милијарди денари.

Ова е прво поголемо задолжување на домашниот пазар по доаѓањето на новата Влада и по неодамнешниот ребаланс на буџетот. Аукцијата е закажана за следниот вторник. Парите се наменети за финансирање на буџетските потреби.

Задолжување од 73 милиони евра, ќе се враќаат стари долгови

Вкупната сума што државата планира да ја позајми изнесува 4,5 милијарди денари, или околу 73 милиони евра. Истовремено, на наплата доспева и еден стар долг во износ од 3,4 милијарди денари. Овој долг ќе биде вратен со дел од новопозајмените средства.

Ова значи дека нето-задолжувањето на државата, односно сумата за која реално ќе се зголеми јавниот долг по оваа аукција, ќе изнесува 1,1 милијарда денари. Тоа е околу 18 милиони евра. Овие средства ќе се искористат за финансирање на буџетската дупка.

Почеток на нов должнички циклус?

Од една страна, задолжувањето на домашниот пазар е стандардна и легитимна алатка за финансирање на буџетските потреби. Тоа е честопати поповолна опција од задолжувањето во странство, бидејќи каматите може да бидат пониски. Фактот што најголем дел од парите ќе се искористат за враќање на стар, веќе доспеан долг, покажува дека се работи за редовно сервисирање на обврските, а не за неконтролирано трошење.

Сепак, од друга страна, ова задолжување доаѓа веднаш по усвојувањето на ребалансот на буџетот, кој покажа голем дефицит, и по жестоките политички дебати каде власта тврдеше дека го намалува долгот. Иако нето-задолжувањето од оваа аукција е релативно мало (18 милиони евра), постои ризик ова да биде само почеток на еден нов, континуиран циклус на задолжувања за да се покријат сите буџетски дупки, особено ако економските резултати во наредниот период не бидат на очекуваното ниво.

На крајот, може да се заклучи дека ова задолжување е нужeн и очекуван чекор по направениот ребаланс. Вистинскиот тест нема да биде оваа аукција, туку фискалната дисциплина на Владата во наредниот период. Клучното прашање е дали овие позајмени пари, како и сите други буџетски средства, ќе се искористат за продуктивни цели и за развој, или само за пополнување на дупки и за непродуктивни трошоци. Одговорот на тоа прашање ќе ја одреди економската иднина и стабилноста на државата.