Црниот биланс на „летото од пеколот“ во Европа: 24.400 мртви и 40 милијарди евра штета

Црниот биланс на „летото од пеколот“ во Европа: 24.400 мртви и 40 милијарди евра штета од екстремното време.

Летото 2025 година ќе остане запаметено во Европа како летото кога климатската криза престана да биде идна закана и се претвори во брутална, сегашна реалност. Според најновите извештаи кои ги сумираат податоците од целиот континент, сезоната на екстремни временски услови – од катастрофални топлотни бранови и пожари до разорни поплави – резултираше со најмалку 24.400 смртни случаи и предизвика економска штета од над 40 милијарди евра.

Од пеколните горештини до разорните поплави

Ова лето беше хроника на најавената катастрофа. Јужна Европа, особено Шпанија и Италија, беше погодена од рекордни топлотни бранови кои траеја со недели, предизвикувајќи илјадници смртни случаи, главно кај повозрасната популација. Горештините и сушата, пак, беа гориво за катастрофалните шумски пожари кои го опустошија грчкиот брег.

Како брутален контраст, делови од централна Европа, вклучително и Хрватска и Германија, беа погодени од екстремни врнежи и поројни поплави кои предизвикаа огромна материјална штета. Овие настани се вклопуваат во моделот на кој научниците предупредуваат со години: климатските промени не значат само затоплување, туку и зголемување на зачестеноста и интензитетот на сите видови екстремни временски услови.

Науката за атрибуција: Отпечатокот на климатските промени

Она што е различно денес е што науката повеќе не зборува само за општи трендови. Преку новата гранка на т.н. „наука за атрибуција“, научниците сега можат со голема прецизност да пресметаат колку еден конкретен топлотен бран или поплава биле поверојатни или поинтензивни поради човековото влијание врз климата. За летните топлотни бранови, на пример, заклучокот е дека тие се и до 10 пати поверојатни и за 2 до 3 степени Целзиусови потопли отколку што би биле во свет без климатски промени.

Цената на неактивноста

Црниот биланс од ова лето е најсуровиот доказ за цената на повеќедецениската неактивност. Научниците со години предупредуваа дека токму ова ќе се случи. Сега, последиците повеќе не се теоретски; тие се мерат во изгубени човечки животи и во десетици милијарди евра штета за европската економија. Ова лето беше и психолошка пресвртница. За милиони Европејци, климатската криза повеќе не е нешто што им се случува на другите, на далечни места, туку е опасна реалност која се случува во нивниот сопствен двор.

Прашањето повеќе не е дали треба да се дејствува, туку дали е веќе предоцна да се избегнат уште покатастрофални последици во годините што доаѓаат.