34 Години македонска државност: Од еуфоријата на референдумот, преку војна и кризи, до нова надеж

34 години независност: Од еуфоријата во 1991 до пораките за единство на Африм Гаши во 2025.

Македонија денеска одбележува 34 години од историскиот референдум на 8 септември 1991 година, ден кој е истовремено и повод за носталгично сеќавање на првичната еуфорија, но и за трезвено согледување на тешкиот пат што државата го помина. Оваа година, главната политичка порака по повод празникот, која ја испрати претседателот на Собранието, Африм Гаши, беше фокусирана на единството и меѓуетничката хармонија како клуч за иднината на земјата.

Сеќавање на 8 септември 1991: „Новото сонце на слободата“

На тој историски ден пред 34 години, над 95% од граѓаните кои излегоа на референдум, гласаа „за“ самостојна и суверена Македонија. Тоа беше ден на огромна надеж и еуфорија, ден кога се роди „новото сонце на слободата“. Сепак, патот што следуваше беше исполнет со огромни предизвици.

Патот низ трње

Во изминатите три децении, земјата се соочи со меѓународно непризнавање, грчкото економско ембарго, болниот спор за името, внатрешниот конфликт од 2001 година, длабоки политички кризи и тешка економска транзиција. Патот кон денешницата беше сè, само не лесен.

Пораката на Гаши: „Сплотеноста е нашата најголема сила“

Токму поради таа турбулентна историја, пораките кои денеска ги испрати претседателот на Собранието, Африм Гаши, имаат посебна тежина. Тој во својот говор не се фокусираше на поделби, туку на обединување.

„Време е државата да зрачи со стабилност и вредности, сплотеноста е нашата најголема сила“, порача Гаши. „Денес имаме држава во која успеавме да изградиме рамнотежа и хармонија меѓу различните народи што живеат во неа“, додаде тој.

Зрелоста на една држава

Фактот што главната порака за Денот на македонската независност ја испраќа претседател на Собранието кој е етнички Албанец, и што таа порака е повик за инклузивен патриотизам, е можеби најмоќниот симбол за зрелоста на македонската држава. Тоа е огромен исчекор од состојбите во 2001 година, кога земјата беше на работ на граѓанска војна, и доказ за успехот на Охридскиот рамковен договор во градењето на функционална мултиетничка демократија.

Говорот на Гаши е повик да се затвори поглавјето на поделби и да се отвори ново, во кое сите граѓани, без разлика на етничката припадност, ќе работат заедно за заедничка, европска иднина. Тоа е порака која покажува дека, и покрај сите тешкотии, сонот од 1991 година за стабилна и просперитетна држава е сè уште жив.