Анализа: Дали руската вакцина против рак е реалност или пропаганда

Нова „Спутник“ трка? Русија објави дека ја финализирала својата вакцина против рак, ветувајќи револуција во медицината

Во вест што носи огромна надеж, но и доза на научна претпазливост, раководителката на руската Федерална медицинско-биолошка агенција (ФМБА), Вероника Скворцова, објави дека Русија го завршила развојот на својата вакцина против рак. Според нејзината изјава, вакцината успешно ги поминала претклиничките испитувања и поднесено е барање за лиценца за почеток на клиничка употреба кај луѓе. Оваа најава ја става Русија во центарот на глобалната трка за пронаоѓање на „светиот грал“ на модерната медицина.

Важно е да се разбере дека не станува збор за превентивна вакцина која спречува појава на рак (како ХПВ вакцината), туку за терапевтска вакцина. Овој тип на вакцина е форма на имунотерапија и е наменета за пациенти кои веќе имаат дијагностициран карцином. Нејзината цел е да го „научи“ имунолошкиот систем на самиот пациент да ги препознае и да ги нападне специфичните клетки на туморот, кои инаку често остануваат „невидливи“ за одбранбениот систем на телото.

Според Скворцова, претклиничките студии, кои траеле три години, покажале дека вакцината е безбедна и ефикасна. Резултатите укажале на значително намалување на големината на туморите, забавување на нивниот раст и, најважно, продолжено преживување кај експерименталните субјекти. Првата примена кај луѓето, откако ќе се добие дозвола, ќе биде кај пациенти со колоректален карцином. Во напредна фаза на развој се и вакцини за некои од најагресивните видови на рак, како што се глиобластомот (малиген тумор на мозокот) и одредени видови на меланом.

Помеѓу надежта, скептицизмот и геополитиката

Оваа најава неизбежно потсетува на „Спутник моментот“ од времето на Студената војна, но овој пат во полето на биомедицината. Русија не е сама во оваа трка. Западните фармацевтски гиганти како Moderna и BioNTech, користејќи ја својата mRNA технологија, исто така се наоѓаат во напредни фази на клинички испитувања за персонализирани вакцини против рак, со многу ветувачки резултати. Затоа, руската објава е и значаен геополитички потег, обид да се проектира слика на научна моќ и лидерство на светската сцена.

Сепак, клучот лежи во научната проверка. Тврдењата на ФМБА се базираат на претклинички студии, што најчесто значи испитувања на животни. Вистинскиот тест за ефикасноста и безбедноста на вакцината ќе бидат ригорозните, повеќефазни клинички испитувања на луѓе. Глобалната научна заедница ќе гледа со мешавина од надеж и здрав скептицизам, чекајќи ги целосните податоци од тие испитувања да бидат објавени во рецензирани меѓународни списанија. Доколку руските тврдења се потврдат во транспарентен процес, тоа ќе претставува еден од најголемите медицински пробиви во историјата. Дотогаш, ова останува силна искра на надеж во долгата и тешка борба против една од најсмртоносните болести на нашето време.