Исправена историска неправда: По 79 години, во Кина вратено украденото свилено богатство од древна гробница

Во еден од најзначајните моменти за заштитата на светското културно наследство, два тома од бесценетите свилени ракописи од Зиданку, стари 2.300 години, конечно се вратени во Кина, цели 79 години откако биле илегално ископани и прокриумчарени од земјата. Овој чин, кој е резултат на долгогодишна соработка помеѓу кинеските и американските културни институции, става крај на повеќедецениската сага и претставува огромна победа во борбата против илегалната трговија со артефакти.

Ракописите биле ископани од страна на ограбувачи на гробници во 1942 година, од археолошкиот локалитет Зиданку во Чангша. Тие датираат од периодот на Завојуваните држави (475-221 п.н.е.) и се еден од најраните и најсистематски записи за древната кинеска астрономија, космологија, календарски системи и воено пророштво.

По нивното крадење, ракописите завршиле во САД, каде што со децении биле во приватни колекции, далеку од очите на јавноста и на научниците. Сега, по успешни преговори, тие се вратени во својата татковина и трајно ќе бидат сместени во музејот Хунан во Чангша, каде што припаѓаат.

Што содржат ракописите?

Ракописите, познати како „Сиши Линг“, „Вуксинг Линг“ и „Гунгшоу Жан“, се еден вид на енциклопедија на знаењето од тоа време. Тие содржат детални астрономски набљудувања, методи за предвидување на движењето на планетите, како и техники за воено пророштво кои се користеле за донесување стратешки одлуки во битките. Нивната вредност не е само историска, туку и научна.

Повеќе од само враќање – симбол на меѓународна соработка

На свечената церемонија на примопредавање, шефот на кинеската Национална администрација за културно наследство, Рао Куан, го поздрави овој чин како „значајно достигнување на кинеско-американската културна соработка“. Овој настан е важен преседан и пример за тоа како со дипломатија и соработка може да се исправат историските неправди и да се заштити заедничкото светско наследство.

Враќањето на ракописите ќе му овозможи на музејот Хунан конечно да ја обедини својата колекција, која досега го поседуваше само единствениот оригинален фрагмент од овие книги што останал во Кина. Со ова, една од најважните приказни за древната кинеска цивилизација конечно е повторно цела.