Војна против ТикТок: ЕУ сака да ги спаси децата од ‘дигиталниот кокаин’

Европа им објави војна на ‘дигиталните дилери’: Пратениците бараат забрана на социјалните мрежи за деца под 16 години, во историски обид да се заштити менталното здравје на цела една генерација

Денот на пресметката за технолошките гиганти во Европа е сè поблиску. Во историски предлог кој се заканува да го промени начинот на кој младите го користат интернетот, членовите на Европскиот парламент побараа воведување на забрана за користење на социјалните мрежи за лица под 16 години без експлицитна согласност од родителите. Овој потег не е само обична регулатива; тој е директен напад врз самиот бизнис-модел на платформите како TikTok и Instagram, кој се заснова на создавање зависност кај најранливата популација.

Планот на Брисел: Напад врз „допаминското казино“

Предлогот на европратениците е многу повеќе од само подигање на старосната граница. Тие бараат и целосна забрана на сите штетни технологии и практики кои предизвикуваат зависност и кои наликуваат на коцкање. Ова е директен напад врз самиот „мотор“ на социјалните мрежи:

• Бесконечното скролање (infinite scroll): Дизајнирано да ве држи во апликацијата со постојан доток на нова содржина.
• Автоматското репродуцирање (autoplay): Кое го отежнува прекинувањето на гледањето.
• Променливите награди (variable rewards): Нотификациите и лајковите кои функционираат како слот-машина, давајќи ви мали дози на допамин кои ве тераат да се враќате по уште.

Практично, ЕУ се обидува да го регулира она што многу психолози го нарекуваат „допаминско казино“, дизајнирано да ги киднапира мозоците на младите.

Зошто токму сега?

Овој потег доаѓа по години на алармантни извештаи и научни студии кои го поврзуваат користењето на социјалните мрежи со експлозијата на проблеми со менталното здравје кај тинејџерите – анксиозност, депресија, нарушувања во исхраната и самоубиствени мисли. Најновиот извештај на Евробарометар покажа дека две третини од младите се информираат преку социјалните мрежи, каде што 78% од нив се изложени на дезинформации. Капката што ја прели чашата беа и сведоштвата на свиркачи како Френсис Хауген, кои открија дека компаниите како Мета со години знаеле за штетните ефекти, но не презеле ништо.

Европа како светски дигитален полицаец

На крајот, ова е уште еден пример за тоа како Европската Унија ја презема улогата на глобален „дигитален полицаец“. Преку регулативи како GDPR и Законот за дигитални услуги (DSA), Брисел поставува стандарди кои технолошките гиганти, сакале или не, мораат да ги почитуваат. Додека САД сè уште се мачат да донесат било каква значајна регулатива, ЕУ дејствува одлучно.

Прашањето за кое ќе гласа Европскиот парламент во ноември е фундаментално: дали можеме, како општество, да дозволиме една цела генерација да порасне како заморчиња во еден огромен, нерегулиран психолошки експеримент, воден од алгоритми чија единствена цел е профит? Одговорот на Европа се чини дека е гласно и јасно „не“.