Глобален пад на „Старлинк“ на Илон Маск ја остави украинската војска без комуникации

Глобален пад на „Старлинк“: Украинската војска остана без комуникации на целата линија на фронтот.

Сателитскиот интернет сервис „Старлинк“ на Илон Маск, кој е од витално значење за воената и цивилната инфраструктура на Украина, денеска претрпе голем глобален прекин. Прекинот веднаш ги парализираше комуникациите долж целата линија на фронтот, според украинските команданти, што ја истакна критичната и сè поопасна зависност на нацијата од една, приватна компанија.

„Повторно падна по целата линија на фронтот“

Информацијата за прекинот прв ја објави познатиот украински командант на единица за беспилотни летала, Роберт „Маѓар“ Бровди. „Старлинк повторно не е во функција по целата фронтова линија“, напиша тој на Телеграм, предизвикувајќи загриженост. Платформата „Даундектор“ исто така регистрираше десетици илјади поплаки од корисници ширум светот, потврдувајќи дека станува збор за глобален проблем. Иако по околу еден час врската почна постепено да се обновува, инцидентот го покажа степенот на ранливост.

Од спас до „единечна точка на неуспех“

На почетокот на инвазијата во 2022 година, „Старлинк“ беше вистински спас за Украина. Со над 50.000 терминали донирани на земјата, сервисот ја замени уништената комуникациска инфраструктура и овозможи украинската војска да функционира. Меѓутоа, со текот на времето, оваа зависност се претвори во стратешка ранливост. Целиот воен команден систем на Украина сега зависи од еден единствен систем, кој стана „единечна точка на неуспех“ (single point of failure).

Моќта и каприците на Илон Маск

Овој прекин, без разлика дали е технички или не, е страшен потсетник за една нова реалност во 21-от век: приватизацијата на критичната инфраструктура за национална безбедност. Ранливоста не е само техничка. Во 2023 година беше откриено дека самиот Илон Маск наредил привремено исклучување на „Старлинк“ над Крим за да спречи украински напад, докажувајќи дека тој има моќ директно да влијае врз текот на војната.

Инцидентот отвора сериозни прашања за владите ширум светот. Дали е паметно да се препушти контролата врз клучните национални безбедносни функции на приватни технолошки милијардери, чии одлуки можат да бидат водени од лични каприци или деловни интереси, а не од стратешките потреби на една држава во војна? Денешниот пад на „Старлинк“ е аларм кој покажува дека одговорот на тоа прашање може да биде многу комплициран.