Д-р Анис Сефиданис: Роботите се како миленичиња, треба да ги научиме на етика

Д-р Анис Сефиданис: Роботите се како миленичиња – наша одговорност е да ги „припитомиме“ и да ги научиме на етика

Додека светот дебатира помеѓу стравот од дистописка иднина во стилот на „Black Mirror“ и утописката визија за свет без работа, еден од водечките македонски експерти, д-р Анис Сефиданис, нуди трет, освежувачки и длабоко хуман поглед на вештачката интелигенција. Според него, на роботите не треба да гледаме ниту како на слуги, ниту како на господари, туку како на миленичиња – нов вид кој имаме одговорност да го „припитомиме“ со емпатија и етика.

Д-р Сефиданис, професор на Факултетот за машинска интелигенција и роботика при Универзитетот за информатички науки и технологии „Св. Апостол Павле“ во Охрид, верува дека најголемата заблуда за вештачката интелигенција е дека таа е „вештачка“.

„ВИ е производ на човечкиот ум, кој е производ на природата. Следствено, сè што создаваме е во рамките на законите на природата. Таа е дел од невродиверзитетот кој отсекогаш постоел“, вели тој, сметајќи ја вештачката интелигенција не како туѓо тело, туку како природно продолжување на нашата сопствена еволуција.

Дали роботите ќе ни ги земат работните места?

На едно од најчестите прашања што предизвикува страв, д-р Сефиданис дава оптимистички одговор. „Доколку одредена човечка активност може да биде заменета од машина, тоа значи дека истата не е дизајнирана соодветно за нас луѓето“, вели тој, давајќи го примерот со роботската правосмукалка која нè ослободи од една монотона обврска. Според него, целта на ВИ не е да нè замени, туку да нè ослободи, давајќи ни повеќе време за дружење, креативност и самоеманципација.

Повеќе од само код – припитомување на новиот „вид“

Најмоќната идеја во неговиот поглед на иднината е метафората за роботите како миленичиња. Ова целосно го менува пристапот кон етиката и безбедноста на вештачката интелигенција. Проблемот, според него, не е во технологијата, туку во нас.

„Говорот е една од првите технологии на човекот, и за жал, до денешен ден се користи за манипулации и ширење лаги. Доколку ВИ го прави истото, тоа значи дека ние сме ѝ дале лош пример“, објаснува тој.

Според оваа аналогија, вештачката интелигенција е како куче. Таа учи од својот господар. Ако ја „храниме“ со податоци полни со омраза, лаги и предрасуди, таа ќе стане агресивна и опасна. Но, ако ја „тренираме“ со емпатија, етика и најдобрите вредности на човештвото, таа има потенцијал да стане наш најдобар и најлојален придружник. Одговорноста не е на технологијата, туку на нејзините творци.

Како практичен пример за оваа синергија, тој го посочува хуманоидниот робот-диџеј „Алшар“, создаден од неговиот тим во Охрид, кој веќе е продаден на европскиот пазар. Овој робот не заменува човек, туку создава сосема нов вид на забава и културно искуство.

На крајот, пораката на д-р Сефиданис е повик да ја прифатиме промената, но и одговорноста. Вештачката интелигенција е огледало. Таа ќе биде одраз на најдоброто или најлошото во нас. Каков придружник ќе создадеме, зависи исклучиво од нас самите.