Две сјајни комети го осветлуваат небото овој октомври: Водич за набљудување

Спектакл на небото овој месец: Две сјајни комети ќе поминат покрај Земјата, еве како да ги видите од Македонија

Љубителите на астрономијата овој месец имаат ретка прилика да сведочат на двоен небесен спектакл. Две новооткриени комети, C/2025 A6 (Lemmon) и C/2025 R2 (SWAN), го прават своето најблиско поминување покрај Земјата, нудејќи фасцинантен поглед кон овие ледени „вселенски патници“. Ова е уникатна можност, бидејќи едната од нив нема да се врати во нашиот дел од вселената во следните 1.300 години.

Кометите се остатоци од формирањето на Сончевиот систем, составени од мраз, карпи и замрзнати гасови. Кога ќе се приближат до Сонцето, топлината предизвикува мразот да сублимира (да премине директно од цврста во гасовита состојба), создавајќи ја карактеристичната светла обвивка (кома) и опашка.

Кои се нашите космички посетители?

Двете комети се долгопериодични, што значи дека доаѓаат од Ортовиот облак – огромен, сферичен облак од ледени тела кој се наоѓа на самиот раб на Сончевиот систем. Кометата Лемон била откриена во јануари, додека кометата SWAN била забележана дури минатиот месец. Нивната посета е како отворање на временска капсула, бидејќи тие носат информации за материјалите од кои настанал нашиот Сончев систем пред 4,5 милијарди години.

Прозорец кон минатото

„Кога мразот на кометите почнува да сублимира, добиваме увид во оригиналните градбени блокови на нашиот Сончев систем и можност да дознаеме како се создаваат планетарните системи како нашиот“, објаснува астрономката Кери Холт. Овие комети се како замрзнати реликвии, речиси непроменети од зората на времето.

Како да ги видите од Македонија?

Иако и двете комети се на небото, за набљудувачите од северната хемисфера, вклучително и од Македонија, главната цел ќе биде кометата Лемон. Таа ќе биде најблиску до Земјата на 21 октомври, а најдобриот период за набљудување ќе биде неделата околу тој датум, кога и Месечината нема да пречи со својата светлина.

Каде да гледате:

• Време: Најдоброто време за набљудување е веднаш по зајдисонце, на раното вечерно небо.
• Локација на небото: Побарајте ја на западниот дел од небото. Ќе изгледа како мала, замаглена ѕвезда со слаба опашка. За полесно да ја лоцирате, можете да користите бесплатни апликации за мапирање на небото како што е Stellarium.
• Опрема: Иако можеби ќе биде видлива и со голо око од многу темни локации, најдобар поглед ќе имате со двоглед или мал телескоп.
• Совет: Одете на место што е можно подалеку од градските светла. Оставете вашите очи да се прилагодат на темнината барем 15 минути.

За оние кои нема да можат да ја видат во живо, „Проектот Виртуелен Телескоп“ ќе организира и пренос во живо на 20 октомври. Ова е ретка прилика да се види гостин од длабоката вселена, сведок на раѓањето на нашиот свет.

THREE major comets in the next couple of months.

In addition to much talked about 3I/Atlas, we have C/2025 A6 (Lemmon),
and C/2025 R2 (SWAN).

Swan was discovered on 9/11/25, and will pass by quite closely, in terms of comet tail lengths.

We will possibly be passing directly… https://t.co/O38zCulrMV pic.twitter.com/kjhLPTHm2U

— JenOakie42💫 (@OakieJs) September 19, 2025