ЕП го усвои извештајот без македонскиот јазик и идентитет, грчка пратеничка со провокација: „Постои само грчка македонска историја“

Европскиот парламент со 469 гласа „за“, 99 „против“ и 67 „воздржани“ го усвои извештајот за напредокот на Македонија.

Во финалната верзија на текстот, кој беше предложен од известувачот Томас Вајц, не се содржани термините „македонски јазик“ и „македонски идентитет“. Ова е конечниот епилог по неколкунеделните дебати, притисоци и лобирања во Брисел и во Стразбур.

Бришење на јазикот како „компромис“ на големите партии

Бришењето на термините беше резултат на претходен договор. Договорот го постигнаа трите најголеми политички групации во Европскиот парламент – Европската народна партија (ЕПП), Социјалдемократите (С&Д) и либералите од „Обнови ја Европа“. Тие се согласиле на ваков „компромис“ за да се избегне понатамошна тензија и блокада од страна на бугарските европратеници.

Провокација од грчката пратеничка Каили, одбрана од Словенката Јовева

Дебатата ја одбележаа два спротивставени говори. Грчката пратеничка Ева Каили го поздрави бришењето на терминот „македонски идентитет“. Таа рече дека „единствениот македонски идентитет кој постои е античкиот грчки“. И дека идентитетот на народот во Северна Македонија е словенски.

Од друга страна, пак, словенечката европратеничка Ирена Јовева им се обрати на бугарските колеги на македонски јазик. Таа им порача дека нивните барања се ирационални и неевропски. „За да постои македонскиот народ, не му треба ваша дозвола, ниту дозвола од било кој друг,“ порача таа од говорницата.

Критички осврт: Пораз на хартија, но јасна слика за реалноста

Од една страна, исходот од гласањето е недвосмислен пораз и понижување за Македонија. Тоа покажува дека во политичките калкулации на големите европски партии, принципите и европските вредности лесно се жртвуваат за да се задоволат ирационалните барања на една земја-членка. „Компромисот“ да се избришат термините, наместо да се застане зад нив, е чин на политички кукавичлук и е доказ дека политиката на уцени, за жал, сè уште дава резултати.

Сепак, од друга страна, оваа дебата, колку и да е болна, ја дава најјасната слика досега за реалноста. Таа покажува дека проблемот за Македонија не е само Бугарија, туку и Грција, и дека во големите политички групации постои силно лоби против македонските позиции. Говорите на пратеничките како Ирена Јовева се зрак на надеж и доказ за солидарност, но тие, за жал, се глас на храбри поединци, а не на целиот систем.

На крајот, може да се заклучи дека иако Македонија ја изгуби битката за формулациите во овој извештај, можеби доби поважна лекција. Македонската дипломатија мора да излезе од илузијата дека патот кон ЕУ е само технички процес. Ова е сурова политичка битка. Овој пораз треба да послужи како конечно освестување дека државата мора да изгради цврста, единствена и долгорочна стратегија за заштита на своите интереси. Без тоа, секој иден извештај и секој иден чекор ќе биде предмет на истите уцени и на истите понижувања.