Зошто вашата кесичка со чипс е сè попразна? Компаниите имаат оправдување, но дали е фер?

Не се само чоколадите: Што е „шринкфлација“ и како компаниите тајно ги намалуваат производите, а ги зголемуваат цените.

Тоа е феномен кој секој потрошувач го забележал: вашето омилено чоколадо, кесичката со чипс или пакувањето тоалетна хартија изгледаат исто, но содржат помалку производ. Оваа практика, позната како „шринкфлација“ (shrinkflation), стана раширена глобална стратегија со која компаниите се справуваат со зголемените трошоци, но здруженијата за заштита на потрошувачите ја нарекуваат измама.

Од Милка до чипс и тоалетна хартија

Неодамнешниот случај со тужбата против производителот на чоколадото „Милка“ во Германија, кој ја намалил грамажата од 100 на 90 грама, е само најновиот пример. Оваа практика е присутна кај безброј производи. Кесичките со чипс се полнат со повеќе воздух, ролните со тоалетна хартија имаат помалку листови, а дури и на дното на теглите со крем често има вдлабнатина за да се намали волуменот.

Психологијата на измамата

Причината зошто компаниите ја претпочитаат оваа метода е психолошка. Истражувањата покажуваат дека потрошувачите се далеку почувствителни на директно зголемување на цената, отколку на суптилно намалување на количината. Ние лесно ќе забележиме ако цената на производот скокне од 100 на 110 денари, но ретко кој од нас ја проверува точната грамажа на пакувањето секој пат кога пазарува.

Вистинска криза или корпоративна алчност?

Одбраната на компаниите е дека тие се соочуваат со реална економска криза. Во изминатите години, цените на клучните суровини, како какаото и кафето, достигнаа историски рекорди. Поскапени се и транспортот и енергијата. Тие тврдат дека шринкфлацијата е начин да се апсорбираат овие трошоци без драстично да се зголемат цените.

Сепак, критичарите велат дека проблемот не е во тоа што компаниите ги менуваат производите, туку во тоа што го прават тоа тајно и на измамнички начин. Најголемиот проблем е недостатокот на транспарентност. Здруженијата за заштита на потрошувачите бараат од компаниите јасно и гласно да ги означат производите чија грамажа е намалена.

Додека тоа не стане законска обврска, на потрошувачите им останува само еден одбранбен механизам: да бидат повнимателни и секогаш да ја гледаат цената по килограм или по литар. Тоа е единствениот вистински начин да се споредат производите и да се открие тивката кражба што се случува на рафтовите во супермаркетите.