Под мразот на Антарктикот се буди тивок и смртоносен монструм

Застрашувачко откритие: Невидлив, моќен гас протекува од морското дно на Антарктикот, научниците стравуваат од „климатска јамка“

Под ледените води на Антарктикот, научниците открија застрашувачки феномен: неконтролирано протекување на метан, моќен стакленички гас, од морското дно. Нови извори на метан се појавуваат со „зачудувачка брзина“, а откритието сугерира дека нашите најлоши сценарија за климатските промени можеби се премногу оптимистички. Научниците, чија првична возбуда брзо се претворила во тревога, стравуваат дека сме сведоци на будење на „заспан џин“.

Тивката бомба под мразот

Метанот е вистинска климатска темпирана бомба. Иако не останува во атмосферата толку долго како јаглеродниот диоксид, тој е 80 пати помоќен во заробувањето на топлината во првите 20 години. Меѓународен тим на научници, истражувајќи го Росовото Море на Антарктикот, пронашол над 40 нови, активни извори на метан. За споредба, досега на целиот континент беше познат само еден. Уште позагрижувачки е фактот што овие извори се појавиле на места кои претходно биле детално истражувани, што значи дека тие се нови, настанати неодамна.

„Климатската јамка“: Кога затоплувањето предизвикува уште поголемо затоплување

Ова откритие го потврдува еден од најголемите стравови на климатските научници – активирањето на „климатска јамка“ (climate feedback loop). Процесот е едноставен и застрашувачки: глобалното затоплување ги загрева океаните, што предизвикува топење на подводните резервоари на метан и ослободување на гасот. Ослободениот метан, пак, дополнително ја загрева атмосферата, што предизвикува уште поголемо ослободување на метан. Тоа е верижна реакција која сама се забрзува.

Сличен процес веќе е забележан на Арктикот, каде што се топи вечно замрзнатата земја (пермафрост). Сега, Антарктикот се појавува како нов, огромен и непредвиден извор.

Невидливиот непријател во климатските модели

Најголемиот проблем е што ова новооткриено протекување на метан од Антарктикот не е вклучено во постоечките климатски модели со кои се предвидува идното затоплување. Ова значи дека нашите сегашни прогнози можеби се сериозно потценети. „Метанот е вистинска непозната. Неговата концентрација се зголемува и сè уште не знаеме точно зошто“, вели Ендру Тербер, еден од авторите на студијата.

На крајот, ова откритие не е само уште една научна студија; тоа е аларм од најстуденото место на Земјата. Тоа е предупредување дека можеби сме на работ да разбудиме сили кои повеќе нема да можеме да ги контролираме. Научниот тим следната недела се враќа на Антарктикот, во трка со времето да го разберат овој „опасен ѕвер“ пред да биде предоцна.