во ,

Школки стари 150 години предупредуваат: Клучната атлантска струја е пред колапс

„Централното греење“ на Европа е пред колапс: Школки стари 150 години откриваат дека клучната атлантска струја е на работ на критична точка

Во еден од најзагрижувачките наоди за иднината на нашата клима, тим на научници откри дека огромен систем на океански струи во северниот Атлантик, кој делува како „централно греење“ за Европа, покажува јасни знаци на губење на стабилноста и се приближува кон критична точка на пресврт. Предупредувањето, кое доаѓа од неочекуван извор – анализа на школки стари 150 години – сугерира дека сме на работ на нагли и драматични климатски промени.

Супер Попуст
Банер

Студијата, објавена во престижното списание „Science Advances“, се фокусира на Северноатлантскиот субполарен вртлог, клучен дел од многу поголемиот систем познат како Атлантска меридијална циркулација (AMOC). Овој систем функционира како огромен подвижен појас, носејќи топла вода од тропските предели кон северот и со тоа обезбедувајќи релативно блага клима за Европа.

Школките како временска капсула

За да ја реконструираат историјата на оваа струја, научниците од Универзитетот во Ексетер користеле генијален метод. Тие ги анализирале слоевите на раст на две долговечни видови на школки, кои, слично на годишните прстени кај дрвјата, во својата структура ги запишуваат хемиските промени во океанот. Овие „годишни прстени на океанот“ им овозможиле да го следат однесувањето на струјата во последните 150 години.

Резултатите се алармантни. Тие откриле два периода на силна нестабилност, од кои вториот започнал во 1950-тите и трае до денес, што сугерира дека системот се приближува кон својата точка на пресврт.

Зошто „моторот“ на океанот откажува?

„Моторот“ што го придвижува овој систем е процесот на тонење на студена и солена вода во северниот Атлантик. Но, поради глобалното затоплување, топењето на мразот од Гренланд и Арктикот испушта огромни количини на слатка вода во океанот. Оваа слатка вода е помалку густа и го спречува тонењето, со што го „гуши“ моторот и го забавува целиот систем.

Повеќе од само струја – лекција од Малото ледено доба

Што би значело слабеењето или колапсот на оваа струја? Историјата ни нуди застрашувачки пример. Научниците веруваат дека слично слабеење на оваа струја било клучен фактор за засилувањето на Малото ледено доба, период на драстично заладување на северната хемисфера кој траел од 13-тиот до 19-тиот век. Тогаш, реките низ цела Европа замрзнувале, земјоделството доживеало колапс, а општеството се соочило со глад и кризи.

Иако денешните услови се поинакви поради вкупното глобално затоплување, последиците од колапсот на оваа струја би биле драматични: поекстремни временски услови (посилни топлотни бранови, но и поостри зимски продори), промени во глобалните шеми на врнежи и сериозни нарушувања на екосистемите.

„Ова е многу загрижувачко“, изјави водечката авторка на студијата, Беатриз Арелано-Нава. „Дури и ако последиците не се катастрофални како целосен колапс на AMOC, слабеењето на субполарниот вртлог може да предизвика значителни климатски промени“.

Ова истражување е уште еден црвен аларм. Пораката, запишана во древните школки на дното на океанот, е јасна: раните знаци на предупредување се веќе тука, а прозорецот за дејствување за да се спречи најлошото сценарио забрзано се затвора.

Сподели:

Напишете коментар

Вашата адреса за е-пошта нема да биде објавена. Задолжителните полиња се означени со *

Кога игра Новак: Познат е терминот за четврт-финалето во Шангај

Незгоден момент во Париз: Меган Маркл се обиде да бакне дизајнер, а потоа се случи ВИСТИНСКАТА НЕВОЈНА!