Дали „демонот на северот“ пристигна на Балканот: Мистеријата за нападот на волковерот

Мистерија на планината Тара: Дали „демонот на северот“ навистина нападна човек во Србија или се работи за голем мит?

Во вест која звучи како да е излезена од најмрачните народни преданија, српските медиуми известија за наводниот напад на една од најретките и најсвирепите ѕверки на северната хемисфера – волковерот (wolverine) – врз човек во близина на планината Тара. Според првичните, непотврдени информации, човекот се бори за живот. Но, додека приказната шири страв, експертите и познавачите на дивиот свет се соочуваат со огромна загатка: волковерот не живее на Балканот.

Приказната, која брзо се прошири, тврди дека локален жител бил брутално нападнат од „лута шумска ѕверка“ која подоцна била идентификувана како волковер. Ова суштество, познато по својата неверојатна сила, остри канџи и бескомпромисна агресивност, е вистинска легенда на дивите предели на Канада, Алјаска, Сибир и Скандинавија. Но, неговото природно живеалиште е илјадници километри далеку од Србија.

Што е волковерот и зошто е толку озлогласен?

Волковерот (Gulo gulo) е најголемиот член на семејството куни. Иако не е многу поголем од јазовец, тој има репутација на еден од најхрабрите и најагресивните предатори. Познат е по тоа што е способен да убие плен многу поголем од себе, како ирвас или елен, и да се спротивстави на волци, па дури и на мечки, за да го одбрани својот плен. Токму оваа репутација на „демон на северот“ е она што ја прави приказната за неговото појавување во Србија толку фасцинантна и застрашувачка.

Стручната јавност е речиси едногласна: шансите да се работи за вистински волковер се астрономски мали. Не постојат никакви научни докази ниту историски записи за присуство на ова животно на Балканот. Многу е поверојатно дека, доколку нападот навистина се случил, се работи за погрешна идентификација на некое друго животно, како што е голем јазовец или дури и млад волк или мечка.

Помеѓу фактите и стравот од дивината

Оваа приказна, без разлика на нејзината вистинитост, е совршен пример за тоа како функционира стравот од дивината. Во еден свет каде што сè помалку имаме контакт со природата, секое непознато суштество лесно може да се претвори во митско чудовиште. Волковерот, со својата легендарна репутација, е совршен кандидат за таа улога.

Најверојатно, ова е класичен случај на „изгубено во преводот“ или медиумска сензација базирана на непотврдени гласини. Додека не се појават конкретни докази, како фотографии или траги потврдени од експерти, приказната за волковерот што шета по планината Тара ќе остане во доменот на локалниот фолклор. Сепак, таа служи како моќен потсетник за длабоката почит и стравот што дивината, дури и кога е само замислена, сè уште може да ги предизвика кај модерниот човек.