Под мразот на Антарктикот откриен скриен свет: Сателит пронајде 85 нови езера

Скриениот свет под Антарктикот: Вселенски сателит откри 85 нови езера под мразот, клучни за иднината на планетата

Длабоко под километарската ледена покривка на Антарктикот, во вечна темнина, се наоѓа еден од најмистериозните и најдинамичните системи на нашата планета – огромна мрежа од стотици езера со течна вода. Благодарение на децениските податоци од сателитот CryoSat на Европската вселенска агенција (ESA), научниците штотуку открија 85 досега непознати субглацијални езера, зголемувајќи го вкупниот број на познати активни езера за повеќе од половина. Ова откритие не е само географски куриозитет; тоа е клучен дел од сложувалката за разбирање на иднината на климатските промени.

Овие езера, кои се полнат и празнат во бавни, повеќегодишни циклуси, се единствениот прозорец кон она што се случува на самата основа на ледената покривка. Досега, нивното набљудување беше речиси невозможно. Но, со помош на радарскиот алтиметар на сателитот CryoSat, научниците од Универзитетот во Лидс успеале да ги детектираат овие езера со мерење на неверојатно ситни промени во висината на мразот над нив. Како што езерото се полни, површината на мразот се издига за неколку метри, а кога ќе се испразни, таа се спушта.

Скриениот водоводен систем на ледениот континент

Податоците од сателитот, собирани во период од десет години, не само што открија нови езера, туку и мапираа нови, досега непознати патеки на вода кои ги поврзуваат овие езера во сложени мрежи. Ова покажува дека „водоводниот систем“ под Антарктикот е многу подинамичен и покомплексен отколку што се мислеше. „Она што го знаеме за субглацијалните езера и протокот на вода е ограничено, бидејќи тие се закопани под стотици метри мраз“, изјави Сали Вилсон, водечкиот автор на студијата.

Зошто овие езера се толку важни?

Откритието на овие езера е од клучно значење од две причини. Прво, тие се потенцијални оази на живот. Во овие темни, изолирани екосистеми, возможно е да постојат уникатни форми на микробиолошки живот кои преживуваат во екстремни услови, давајќи ни увид во тоа како животот би можел да изгледа на други планети и месечини во нашиот Сончев систем.

Втората, и многу поитна причина, е нивното влијание врз стабилноста на целата ледена покривка. Водата од овие езера делува како лубрикант на основата на глечерите. Кога едно езеро нагло ќе се испразни, тоа може да го забрза движењето на глечерот над него, туркајќи повеќе мраз кон океанот. Овој процес е еден од најголемите непознаници во моделите за предвидување на идното покачување на нивото на морето. Новите податоци за локацијата и динамиката на овие езера ќе им овозможат на научниците да создадат многу попрецизни климатски модели. Ова откритие е доказ дека за да ја разбереме иднината на нашата планета, прво мораме да ги откриеме тајните што се кријат длабоко под нејзиниот мраз.