Свеж или готвен домат: Науката го има изненадувачкиот одговор

Свеж или готвен домат? Науката го има изненадувачкиот одговор на вечната дилема, а вистината е во комбинацијата

Доматот е крал на летната и есенската трпеза – сочен, освежителен и преполн со хранливи материи. Но, вечната дебата за тоа која форма е поздрава – свежата или готвената – продолжува да ја збунува јавноста. Иако инстинктот ни вели дека свежото е секогаш подобро, науката открива една изненадувачка вистина: готвениот домат ослободува моќни соединенија кои во свежиот се речиси „заклучени“.

Одговорот на прашањето не е едноставен, бидејќи и двете форми нудат уникатни и важни придобивки за здравјето. Клучот не е во изборот, туку во паметната комбинација.

Свежиот домат – ризница на витамин Ц

Кога е свеж, доматот е извонреден извор на витамин Ц, моќен антиоксиданс кој е клучен за имунолошкиот систем, здравјето на кожата и апсорпцијата на железо. Сепак, витаминот Ц е термо-сензитивен, што значи дека се уништува при високи температури. Затоа, за да ја добиете максималната доза од овој витамин, ништо не може да ја замени свежата салата од домати.

Готвениот домат – ослободување на моќниот ликопен

Тука лежи големото изненадување. Доматот е најбогатиот природен извор на ликопен – силен антиоксиданс кој му ја дава црвената боја и кој е поврзан со намален ризик од рак на простата и кардиоваскуларни заболувања. Во свежиот домат, ликопенот е „заробен“ во цврстите клеточни ѕидови на растението, што го прави потешко достапен за апсорпција во нашето тело.

Процесот на готвење, односно топлината, ги разградува овие клеточни ѕидови и го ослободува ликопенот, правејќи го многу полесен за апсорпција (побиодостапен). Истражувањата покажуваат дека концентрацијата на достапен ликопен во доматните сосови, кечапот или доматната паста е далеку поголема отколку во свежиот плод. Уште повеќе, ликопенот е растворлив во масти, па кога готвениот домат ќе го комбинирате со малку маслиново масло, неговата апсорпција дополнително се зголемува.

Заклучок: Не избирајте, комбинирајте!

На крајот, нема победник во оваа дебата, бидејќи и свежиот и готвениот домат нудат различни, но подеднакво важни придобивки. Најпаметната стратегија е да ги вклучите и двете форми во вашата исхрана за да го искористите целиот спектар на нутриенти што ги нуди ова неверојатно овошје (да, ботанички, доматот е овошје).

Уживајте во свежата салата за максимална доза на витамин Ц и растителни влакна, но не заборавајте и на доматниот сос за тестенини или на традиционалниот македонски пинџур за да ја добиете моќната доза на ликопен. На тој начин, ќе му го дадете на вашето тело најдоброто од двата света.