„Џејмс Веб“ сними космички огномет на работ на галаксијата

Космички огномет на работ на галаксијата: Телескопот „Џејмс Веб“ случајно сними колосална ерупција од новородена ѕвезда

Во еден од оние моменти кои нè потсетуваат на неверојатната моќ и убавина на универзумот, вселенскиот телескоп „Џејмс Веб“ направи спектакуларна снимка од „славенички огномет“ на работ на нашата галаксија. Сликата открива два џиновски, симетрични млазови од врел гас кои избиваат од млада, масивна ѕвезда во фаза на раѓање, протегајќи се на неверојатно растојание од осум светлосни години.

Овој феномен, забележан во маглината позната како Sharpless 2-284, е еден од најголемите ѕвездени млазови што некогаш се откриени. За да се долови неговата големина: растојанието од едниот до другиот крај на млазот е двојно поголемо од растојанието помеѓу нашето Сонце и најблискиот ѕвезден систем, Алфа Кентаур. Научниците велат дека откритието било целосно случајно, додека телескопот ја набљудувал таа област за други цели.

Како настанува овој космички спектакл?

Овие млазови се вообичаен, но ретко видлив дел од процесот на раѓање на ѕвездите. Додека новородената ѕвезда, или протоѕвезда, расте, таа со својата огромна гравитација привлекува гас и прашина од околниот облак. Овој материјал формира диск кој се врти околу ѕвездата, слично на водата што се врти околу одвод. Дел од овој прегреан гас, наместо да падне на ѕвездата, е исфрлен назад во вселената со огромна брзина, достигнувајќи и до стотици илјади километри на час.

Моќните магнетни полиња на ѕвездата го канализираат овој исфрлен материјал во два тесни, фокусирани снопа кои избиваат од нејзините ротациони полови. Токму овие два млаза ги снимил „Џејмс Веб“ со својата инфрацрвена камера, која може да гледа низ густите облаци од прашина што инаку го кријат овој процес од видливата светлина.

Ретка глетка од далечните краеви на Млечниот Пат

Централната протоѕвезда во овој систем е околу десет пати помасивна од нашето Сонце и се наоѓа на далечина од 15.000 светлосни години, во надворешните, помалку истражени делови на Млечниот Пат. „Пред ова набљудување, не ни знаевме дека таму постои масивна ѕвезда со ваков вид на супер-млаз“, изјави Ју Ченг, водечкиот автор на студијата.

Ова откритие е уште еден доказ за револуционерната моќ на телескопот „Џејмс Веб“. Тој не само што ни овозможува да ги видиме најдалечните галаксии, туку ни открива и нови, досега невидени детали за процесите што се случуваат во нашето сопствено космичко соседство. Снимката од Sharpless 2-284 не е само прекрасна слика; таа е детален увид во хаотичните, насилни, но и неверојатно убави први моменти од животот на една ѕвезда, чија светлина еден ден ќе осветлува нови светови.