Застрашувачко предупредување од Стенфорд: Чадот од пожарите ќе убива 70.000 луѓе годишно

Новиот тивок убиец на климатската криза: Научниците од Стенфорд со застрашувачко предупредување дека чадот од пожарите ќе убива 70.000 луѓе годишно

Додека светот се фокусира на видливите последици од климатските промени како поплавите и топлотните бранови, едно ново, алармантно истражување од Универзитетот Стенфорд го открива скриениот и можеби најсмртоносен аспект на нашата нова реалност: чадот од шумските пожари. Според студијата, доколку глобалното затоплување продолжи со сегашното темпо, до 2050 година само во САД, околу 70.000 луѓе годишно ќе умираат предвреме како директна последица на вдишувањето на токсичниот чад.

Студијата, објавена во престижното списание „Nature“, е една од првите кои се обидуваат да ја квантифицираат долгорочната цена на сè почестите и поинтензивни шумски пожари. Научниците користеле податоци за смртноста низ САД од 2006 до 2019 година и ги вкрстиле со сателитски податоци за концентрацијата на чад, создавајќи модел кој ги предвидува последиците во иднина.

Резултатите се шокантни. Во периодот од 2011 до 2020 година, се проценува дека околу 40.000 смртни случаи годишно во САД биле поврзани со чадот од пожарите. До 2050 година, таа бројка се очекува да се искачи на 70.000. Економската цена на овие изгубени животи, пресметана преку стандардни модели, би можела да достигне неверојатни 608 милијарди долари годишно – сума која ги надминува сите други проценети економски штети од климатските промени во САД заедно.

Повеќе од само честички – токсичен коктел

Опасноста од чадот не лежи само во видливата магла, туку во ситните, невидливи честички познати како PM2.5, кои навлегуваат длабоко во белите дробови и влегуваат во крвотокот. Но, за разлика од загадувањето од сообраќајот, чадот од пожарите е уште поопасен бидејќи содржи комплексен коктел од токсични хемикалии ослободени од согорувањето на дрвјата, пластиката и другите материјали. Студијата покажала дека здравствените последици, вклучувајќи срцеви и белодробни заболувања, можат да се појават и до три години по изложеноста.

Проблем кој не познава граници

Она што е особено загрижувачко е што никој не е безбеден. Чадот од мега-пожарите во Канада и на западниот брег на САД патува илјадници километри, влијаејќи на квалитетот на воздухот на целиот континент. „Она што го гледаме е зголемување на чадот од пожари низ целата земја“, вели еден од авторите на студијата.

Ова истражување е брутален повик за будење. Тоа докажува дека досегашните климатски модели драстично го потцениле влијанието на шумските пожари врз човековото здравје. „Тоа е како да го изоставите главниот лик од филмот“, велат истражувачите. Пораката е јасна: чадот од пожарите не е само привремена непријатност, туку е еден од најголемите и најсмртоносните предизвици на климатската криза, кој бара итна и одлучна акција за намалување на емисиите пред последиците да станат уште покатастрофални.