Тивкото кралство што го создаде нашиот свет: Габите постоеле стотици милиони години пред растенијата и ја подготвиле Земјата за живот
Со децении, приказната за животот на копно започнуваше со херојскиот момент кога првите растенија излегле од водата и почнале да ги колонизираат голите, карпести континенти. Но, едно ново, револуционерно истражување целосно ја превртува оваа приказна, откривајќи дека растенијата не пристигнале на пуста земја. Наместо тоа, ги пречекал еден древен, тивок свет кој со стотици милиони години работел на подготовка на почвата за нив – светот на габите.
Студијата, објавена во престижното списание „Nature Ecology & Evolution“, конечно ја решава долгогодишната мистерија за еволутивната историја на габите. Поради нивната мека структура, габите ретко се фосилизираат, што го прави нивното датирање исклучително тешко. За да го надминат овој проблем, научниците од Институтот за наука и технологија во Окинава (OIST) користеле генијален нов метод.
Како да се измери времето без фосили?
Истражувачите го користеле таканаречениот „молекуларен часовник“ – техника која го проценува времето врз основа на бројот на генетски мутации помеѓу два вида. Но, за овој часовник да биде точен, тој мора да се калибрира со познати временски точки, односно фосили. Бидејќи фосилите од габи се ретки, тимот вклучил и нов извор на информации: хоризонталниот пренос на гени (ХПГ).
Додека гените вообичаено се пренесуваат „вертикално“ од родител на дете, ХПГ е редок феномен каде што еден ген „скока“ од еден вид на друг, сосема несроден вид. „Ова ни дава моќни временски траги“, објаснува професорот Гергели Солоши, авторот на студијата. „Ако откриеме дека ген од видот А преминал во видот Б, тоа воспоставува јасно правило: предокот на видот А мора да биде постар од потомокот на видот Б. Ова ни овозможи да создадеме многу попрецизна временска линија“.
Нова историја за древниот свет: Првите инженери на екосистемот
Резултатите се спектакуларни. Анализата сугерира дека заедничкиот предок на сите денешни габи живеел пред 1,4 до 0,9 милијарди години. Ова значи дека габите се појавиле и се диверзифицирале стотици милиони години пред појавата на првите копнени растенија (пред околу 470 милиони години).
Оваа ревидирана временска линија целосно ја менува приказната за животот на копно. Таа сугерира дека пред растенијата, габите веќе биле тука, најверојатно во партнерство со алги (формирајќи лишаи). Тие биле првите „инженери на екосистемот“. Со својата способност да разградуваат карпи и да ги циклусираат хранливите материи, овие древни габи ги создале првите примитивни почви, буквално „тераформирајќи“ ја планетата и создавајќи услови за посложените растенија да можат да се вкоренат.
Според оваа нова, фасцинантна слика, растенијата не освоиле пуст, непријателски свет. Тие пристигнале на планета која со векови била трпеливо подготвувана за нив од страна на тивкото, но моќно кралство на габите. Ова откритие конечно им го дава на габите заслуженото место во историјата, не како споредни ликови, туку како фундаментални архитекти на светот во кој живееме.
-
La Linea v1
699 ден
559.20 ден -
Петок
699 ден
559.20 ден -
La Linea v3
699 ден
559.20 ден -
Јас сум толку стар
699 ден
559.20 ден -
Спаси ја водата, пиј пиво
699 ден
559.20 ден -
Џаст До Ит!
699 ден
559.20 ден