Сатира: Марк Закерберг го тужи Фејсбук оти му го избришале профилот

Франкенштајн против своето чудовиште: Сатиричната приказна за Закерберг кој го тужи Фејсбук е најдобрата критика за модерната технологија

Во една од најбизарните, но и најпродорните вести кои се појавија на домашниот интернет, беше објавено дека Марк Закерберг, креаторот на Фејсбук, одлучил да ја тужи сопствената компанија. Причината: алгоритмите на социјалната мрежа постојано му го бришеле профилот под обвинение дека „лажно се претставува како позната личност“. Иако веста е брилијантна сатира, а не реален настан, таа на совршен начин ја доловува фрустрирачката и честопати апсурдна реалност на живеењето во дигиталниот свет што токму Закерберг го создаде.

Замислената приказна е кафкијански кошмар во кој може да се препознае секој корисник кој некогаш се обидел да реши проблем со технолошки гигант. Во оваа сатирична реалност, Закерберг се соочува со истиот ѕид со кој се соочуваат милиони обични луѓе: неможноста да се дојде до вистинска човечка поддршка. Неговите обиди да докаже дека тој е навистина Марк Закерберг се одбиваат од бездушни, автоматизирани пораки кои му велат дека „одлуката е конечна“ и дека „не ги исполнува стандардите на заедницата“.

Вистинскиот проблем, кој сатирата маестрално го истакнува, е преголемата зависност на компаниите како Мета од автоматизирани системи за модерација. Со милијарди корисници, невозможно е секоја одлука да ја носи човек. Затоа, работата е препуштена на алгоритми за вештачка интелигенција. Но, овие алгоритми се тапи алатки. Тие се добри во препознавање на шаблони, но немаат апсолутно никаков капацитет за разбирање на човечкиот контекст, нијанси, иронија или, во овој случај, апсурдот дека креаторот на платформата е обвинет за лажно претставување.

Дигитален левијатан без лице и без одговорност

Оваа сатирична приказна е совршена метафора за односот помеѓу Марк Закерберг и неговата креација. Тој е доктор Франкенштајн кој создал чудовиште – огромен, глобален систем кој функционира според сопствена, честопати неразбирлива логика, и кое повеќе не може да го контролира. Иронијата е во тоа што во оваа замислена ситуација, чудовиштето се врти против сопствениот творец.

Сатирата е брилијантна затоа што ја разоткрива апсолутната немоќ на поединецот во дигиталниот екосистем. Ако дури и семоќниот Закерберг не може да се избори со сопствениот алгоритам, каква шанса има еден обичен корисник од Македонија чија страница е хакирана или чиј профил е неоправдано суспендиран? Мета функционира како дигитална држава со милијарди жители, но без транспарентен судски систем, без право на жалба и без никаква одговорност. Алгоритмот е истовремено и законот, и судијата, и џелатот. Иако веста е измислена, таа е можеби највистинитата приказна напишана за Фејсбук – хумористичен крик на очај кој ја отсликува студената, безлична и честопати расипана реалност на светот што сите ние доброволно го населуваме.