Жештината е поопасна и посмртоносна од ураганите и торнадата заедно

Додека ураганите и торнадата ги добиваат насловните страници, најсмртоносниот временски феномен во САД е „тивкиот убиец“ – екстремната жештина, која секоја година одзема повеќе животи од сите други природни катастрофи заедно.

Најсмртоносните екстремни временски настани не се оние кои се најдраматични. Според детална анализа на американскиот портал Ен-Би-Си (NBC), екстремната жештина секоја година во САД убива повеќе луѓе отколку поплавите, ураганите и торнадата заедно, заработувајќи го морничавиот прекар „тивок убиец“.

Со оглед на тоа што над 130 милиони луѓе во САД моментално се под предупредување за топлотен бран, алармантните бројки на смртни случаи од ова лето веќе го потврдуваат овој загрижувачки тренд.

Статистиката на смртта: Жештината убива повеќе од ураганите

Студија објавена во престижното списание JAMA потврди дека стапките на смртност поврзани со жештината во САД се во постојан пораст во последните две децении. Ова лето, последиците се веќе видливи. Во округот Кларк, каде што се наоѓа Лас Вегас, веќе се регистрирани 29 смртни случаи поврзани со горештините – повеќе од лани во истиот период. Во округот Марикопа (Феникс, Аризона), властите потврдија 602 смртни случаи од жештина минатата година, што е блиску до рекордот од 2023 година.

Зошто е жештината „тивок убиец“?

За разлика од драматичните слики на ураганите, влијанието на жештината врз човечкото тело не е секогаш очигледно. Органите ја губат способноста за регулирање на температурата и стануваат опасно преоптоварени, а симптомите често остануваат незабележани додека не биде предоцна. Опасноста е особено изразена во големите градови, каде асфалтот и бетонот создаваат ефект на „урбан топлотен остров“, правејќи ги температурите уште повисоки.

Климатска правда и прашање на живот и смрт

„За многу луѓе жештината е непријатност, но за други тоа е прашање на живот и смрт“, вели Ариел Шоинар, научничка од Институтот за истражување на пустината во Лас Вегас. Екстремната топлина не ги погодува сите подеднакво. Најголем ризик имаат постарите лица, хронично болните, малите деца, но пред сè – заедниците со пониски приходи.

Како луѓето ја доживуваат жештината зависи од тоа дали имаат стабилно сместување, дали можат да си дозволат клима уред или дали зависат од јавен превоз. Ова го претвора проблемот со жештината од метеоролошки во прашање на социјална и климатска правда. Како одговор, градовите како Феникс почнаа да експериментираат со мерки како „ладни тротоари“ – премачкување на асфалтот со маса што го одбива сонцето, со цел да се намали температурата во најжешките населби.