Климатските промени ја претворија Албанија во вистинска „рајска градина“ за егзотично овошје

Додека светот стравува од климатските промени, еден неочекуван ефект ја претвора Албанија во „рајска градина“: сè повисоките температури им овозможуваат на земјоделците да одгледуваат егзотично овошје како маракуја и гуава за европскиот пазар.

Маракуја, гуава, питаја или кивано – овошја кои досега ги поврзувавме со далечните тропски предели, сè повеќе стануваат реалност на албанските фарми. Климатските промени и растот на температурите ги охрабрија албанските земјоделци да почнат да одгледуваат егзотично овошје, кое веќе успешно го продаваат на европскиот пазар.

Предводник на оваа земјоделска револуција е 75-годишниот агроном Иракли Шкоза, кој во својата фарма во централна Албанија докажува дека адаптацијата на промените може да донесе неочекувани можности.

Предноста на Албанија: Поевтино и посвежо овошје за Европа

Идејата е едноставна, но генијална. Егзотичното овошје е многу барано на европскиот пазар, но најчесто доаѓа од Латинска Америка или Југоисточна Азија. Тоа значи дека транспортот е скап, а овошјето се бере зелено и вештачки созрева. Албанија, со својата близина до ЕУ, може да понуди производ кој е и поевтин и значително посвеж, бидејќи може да созрее на дрво.

Според експертите, Албанија има капацитет да ги задоволи барањата на европскиот пазар, со потенцијален извоз вреден од 100 до 200 милиони евра годишно.

Одговор на предизвиците: Помалку вода, помалку работа

Освен пазарната логика, преминот кон егзотични култури е и прагматичен одговор на локалните предизвици. Овие растенија бараат помалку вода и помалку одржување, што ги намалува трошоците. Ова е особено важно во услови на сè потопли лета и во земја која се соочува со недостиг на работна сила.

Примерот на Шкоза веќе го следат и други. Земјоделецот Лулзим Булари успешно одгледува киви за извоз во Швајцарија и Холандија, како и смокви од Северна Африка.

Горко-слатките плодови на климатските промени

Приказната за егзотичното овошје во Албанија е фасцинантна студија за тоа како климатските промени, и покрај сите свои негативни последици, можат да создадат и неочекувани можности. Храброста на земјоделците како Иракли Шкоза да експериментираат со нови култури е пример за човечката способност за адаптација.

Сепак, важно е да се разбере дека ова е горко-слатка победа. Додека Албанија можеби ќе профитира на краток рок, претворајќи се во европски снабдувач на маракуја и папаја, ова е само симптом на многу подлабок и поопасен глобален проблем. На крајот, оваа „рајска градина“ е родена од загревањето на планетата, и служи како потсетник дека додека некои се прилагодуваат на промените, крајната цел мора да биде нивното спречување.