Митот за ‘АИ работникот’: Зошто вештачката интелигенција нема да ви ја земе работата (барем не наскоро)

Дали ‘АИ работникот’ ќе ви ја земе работата? Митот за евтината замена и скапата реалност на вештачката интелигенција

Огласите се насекаде: „Заштедете илјадници евра, заменете ги вашите вработени со АИ агенти!“. Овие „работници на иднината“, се вели, не бараат плата, не спијат, не одат на боледување и никогаш не даваат отказ. За многу компании, ова звучи како сон – намалување на трошоците со едноставна замена на луѓето со софтвер. Но, дали е навистина така? Експертите предупредуваат дека зад овој „хајп“ се крие многу покомплексна и поскапа реалност.

Иако вештачката интелигенција (АИ) несомнено може да ја зголеми продуктивноста, идејата дека таа е евтина замена за човечкиот труд е опасен мит. Реалноста е дека АИ системите не се едноставни „plug-and-play“ решенија. Тие бараат огромни почетни инвестиции за интеграција со постоечките системи на компанијата, како и постојани, скапи трошоци за одржување, ажурирање и обука на моделите со нови податоци.

Кога АИ ќе згреши, грешката чини милиони

Најголемиот ризик, сепак, не е во цената, туку во последиците од грешките. За разлика од човечката грешка, која е најчесто ограничена, грешката на АИ може да биде системска и катастрофална. Најславниот пример е финансиската компанија Knight Capital Group, која во 2012 година изгуби 440 милиони долари за само 45 минути поради грешка во алгоритам за тргување.

Постои и огромен ризик за репутацијата. Во 2023 година, американскиот гигант Walmart загуби милиони долари поради погрешни прогнози на својот АИ систем за залихи, што предизвика медиумски скандал и пад на довербата. Кога човек ќе згреши, тоа е грешка. Кога АИ ќе згреши, јавноста тоа го гледа како доказ дека целиот систем е погрешен.

Сојузник, а не замена: Како паметните компании ја користат АИ

Вистинскиот потенцијал на АИ не е во замената на луѓето, туку во нивното зајакнување. Успешните компании не ги отпуштаат вработените, туку им даваат АИ алатки за да ги елиминираат досадните и рутински задачи. Компанијата Procter & Gamble (P&G) искористи АИ за предвидување на побарувачката, што доведе до приход од 200 милиони долари. Слично на тоа, американската болничка мрежа Mercy заштеди милиони долари со автоматизирање на администрацијата, ослободувајќи ги лекарите да се фокусираат на пациентите.

Со воведувањето на строги регулативи како „ЕУ AI Act“, компаниите сега се и законски одговорни за одлуките што ги носи нивниот АИ. Ова дополнително ги зголемува трошоците и ризикот. На крајот, станува јасно дека „АИ работникот“ не е евтин работник, туку сложен систем кој бара постојан човечки надзор, обука и етичка контрола. Компаниите кои го гледаат АИ само како алатка за брза заштеда, ризикуваат да платат многу поскапа цена подоцна.